Канец свету!

Міра ЛУКША

Большасць „канцоў свету”, пра якія часта гавораць у медыя або інтэрнэце, не маюць навуковага абгрунтавання. Навукоўцы адсочваюць рэальныя пагрозы, але нічога падобнага на хуткі або непазбежны апакаліпсіс не прагназуецца. Калі казаць пра найбольш верагодныя сцэнарыі не „канца свету”, а глабальных пагроз, якія навука лічыць рэальнымі, ніводзін з іх не азначае імгненнага знішчэння свету, але можа выклікаць сур’ёзныя крызісы для чалавецтва. Гэта магчымыя глабальныя пагрозы, якія тэарэтычна могуць прывесці да канца чалавецтва або значных змен у жыцці на Зямлі.

Кліматычныя змены — самая рэальная і ўжо бачная пагроза. Гэта №1 паводле верагоднасці і ўплыву. Ужо адбываецца і будзе ўзмацняцца: рост тэмператур, засухі, паводкі, тарнада, страта ўрадлівасці, міграцыі, канфлікты за рэсурсы, рост узроўню акіяна. Глабальнае пацяпленне — паступовы сцэнарый, які можа выклікаць непрарыўныя экалагічныя і сацыяльныя крызісы. Гэта не вядзе да імгненнага „канца свету”, але можа зрабіць вялікія тэрыторыі непрыдатнымі для жыцця і стварыць глабальныя крызісы ў наступныя стагоддзі.

Пандэміі (натуральныя або тэхнагенныя). COVID-19 паказаў, што заразныя вірусы могуць хутка распаўсюджвацца — вельмі заразныя і смяротныя. Больш небяспечныя штамы таксама магчымыя: высокаразлічныя вірусы грыпу, каранавірусы, заанатычныя інфекцыі (ад жывёл), выпадковыя лабараторныя ўцечкі. Навука лічыць вельмі верагодным, што будучыя пандэміі паўторацца, хаця (...)