Заглянь у студню

Міра ЛУКША

Вёска стаяла пустая, вымерлая. Хаты без дахаў, сцежкі ў зарасніку, платы паваліліся, нібы старэчыя косткі. Дахі хат даўно абваліліся, сцежкі зараслі крапівой, а вокны глядзелі ў свет пустымі вачыма. Толькі старая студня з жоравам трымалася ўпарта, нібы вартаўнік памяці. Жораў, абвешаны іржой і мохам, усё яшчэ мог схіліцца і ўзняць вядро, хоць ужо ніхто не прыходзіў па ваду. Дрэва зусім абветрылася, жораў рыпеў на скразняку, нібы стары чалавек уздыхаючы перад смерцю. Драўніна была чорная ад дажджоў і часу, жалезныя цвікі вытыркаліся іржавымі зубамі. Жораў скрыгатаў на ветры, быццам скардзіўся, што яму няма патрэбы падымаць вядра. На дне ўсё яшчэ плёскалася вада, чыстая і халодная, але вядра на ланцугу ўжо не было, а жукі гойдалiся на паверхні, як гаспадары. Вада там, унізе, заставалася халоднай і чыстай, але ніхто ўжо не спрабаваў яе зачэрпнуць. Толькі вецер граў на сухім хвасце жорава, і ў месячныя ночы ён паскрыпваў.

Калісьці сюды прыходзілі жанчыны з вёдрамі, гаманілі, смяяліся, дзеці пырскалі вадой адно на аднаго. Цяпер жа ў двары стаяла цішыня, якую зрэдку парушала карканне варон. Студня з жоравам стала апошнім знакам, што тут было жыццё. Яна ўсё яшчэ стаяла, але больш нагадвала помнік забытым людзям, чым крыніцу вады. Вёска апусцела ад самоты і безвыходнасці. Калі памёр апошні жыхар, ніхто нават не заўважыў. Толькі студня засталася сведкам — стаіць і сёння, нібы адзінокая вартаўніца, што глядзіць у глыбіню і (...)