Палітычны Excel

Міраслаў ГРЫКА

Хто намі кіруе? Спрошчаны адказ такі: гэта партыі ці іншыя палітычныя сілы, якія (імпліцытна: дэмакратычна) атрымалі падтрымку большасці грамадства падчас працэсу абрання ўлады ў дзяржаве для кіравання ад яго імя. Іх характар, які вынікае з дэмакратычнага характару выбараў па змаўчанні, павінен быць дэлегатыўным, а не паказальным. Але гэта не заўсёды так. У пэўны момант свайго кіравання ПіС здзейсніла сістэмны паварот. Спасылаючыся на падтрымку большасці грамадства, яна ўзурпавала права быць яго ідэалагічным прадстаўніцтвам. Не дэлегатурай, заснаванай на дэмакратычных прынцыпах. Але што азначае «большасць»? У палітычнай дыяграме Excel партыя, якая называе сябе пераможцам, не абавязкова мусіць дэманстраваць абсалютную падтрымку ў 51% галасоў; часам дастаткова 30%, а часам значна менш. Калі яна прытрымліваецца дэмакратычных прынцыпаў, усё добра. Але калі яна адмаўляецца ад іх і нахабна навязвае свой ідэалагічны або сістэмны парадак дня ўсяму грамадству, гэта мае прыкметы палітычнага перавароту. Такі прыклад давала нам «ПіС» на працягу ўсяго свайго кіравання. Захоўваючы дэмакратычную формулу, яна запляміла свой сістэмны змест пікантнай аўтакратыяй па-венгерску. Такое крывадушнае рагу. Нібыта дэмакратыя, а на самой справе — дэмакратура. Гэта значыць, дэмакратыя ў абдымках аўтакратыі. Як нам гэта есці? Гэта, вядома, мая асабістая думка — можна з ёй пагаджацца ці не. Аднак жадаю сумленных аргументаў. Што тычыцца іншых (...)