Люлька пісьменніка

Міра ЛУКША

Пісьменнік сядзеў у фатэлі і курыў сваю старую чорную люльку, ад якой ні за што на свеце не адмовіўся б. Ён увесь час трымаў яе ў левай далоні, нібы гэта была частка яго самога — неаддзельная, як паветра. Ён усмоктваў з яе дым і выпускаў яго, і той уздымаўся ў паветра, запаўняючы яго маленькі пакой, дзе словы мелі большую сілу, чым што-небудзь яшчэ. Гэта было падобна на рытуал, як быццам было нешта ў гэтай чорнай люльцы, што дазваляла яму паразмаўляць з пустэчай.

Ён адчуваў сябе гэтым дымам. Пустэчай, у якой жыў. Ён усё жыццё пісаў пра тое, чаго не існавала. Пра каханне, пра якое марыў, старанна планаваў, як і кожны элемент яго кніг. Кожнае слова павінна было быць на сваім месцы, кожная сцэна павінна была мець свой рытм, нібы жыццё можна было апісаць па нейкай карце. І пісаў пра гэта таму, што яму было прасцей — лягчэй апісаць тое, што магло ніколі не адбыцца, чым жыць гэтым насамрэч. Каханне з мар. Гэта было як план, як структура, як тое, што можна намаляваць на аркушы паперы, а потым паспрабаваць увесці ў рэальнасць. Маляваў яго тысячы разоў, у розных варыянтах. Жанчына, якую ён шукаў, заўсёды была ў цэнтры гэтага плана. Незвычайная, цёплая, ідэальная — яе ж не існавала. Пішучы пра яе, ён адчуваў яе блізкасць, але ведаў, што гэта толькі ілюзія. Насамрэч яе нідзе не было. І гэта мучыла яго, тое, што ён не мог дакрануцца да яе, — не адчуваў яе паху, яе цеплыні. Гэтая любоў была толькі ў яго галаве, (...)