Нашыя Каляды!

Міра ЛУКША

Святкі — святочны перыяд, які пачынаецца з Каляд і працягваецца да Вадохрышча. Яны доўжацца 12 дзён, праваслаўныя адзначаюць іх з 7 па 19 студзеня. Гэта быў шчаслівы час народнага адпачынку і весялосці. Былі адменены пасты па серадах і пятніцах, паклон падчас малітвы, забарона на секс. Аднак у святочныя дні вяселляў не ладзілі. «На Каляды толькі ваўкі жэняцца», — казалі нашы продкі. Грахом у гэты перыяд лічылася і паляванне на птушак і звяроў.

Стары Новы год святкуюць 14 студзеня. У ноч на 14 студзеня прынята загадваць жаданні.

Раніцай гэтага дня маладыя хлопцы хадзілі па хатах, сеялі зерне з рукава і спявалі абрадавыя песні. Пасля 14 студзеня людзі прыбіраюць з дамоў ёлкі і ёлачныя ўпрыгажэнні. 18 студзеня — Вадохрышчанская вячэрня. У гэты святочны дзень вернікі ўдзельнічаюць у боскай літургіі. У храмах праводзіцца вялікае асвячэнне вады, якую прыхаджане прыносяць дадому, акрапляюць дамы і захоўваюць на працягу года. На Вадохрышча вернікі захоўваюць строгі пост. Прыступаць да ежы можна толькі пасля таго, як на небе ўзыдзе першая зорка. На сталах абавязкова павінны прысутнічаць куцця і ўзвар — напой, які атрымліваецца з дапамогай працяглага награвання вады ці піва з травамі, каранямі, садавіной ці ягадамі. Лічыцца, што паміж Калядамі і Вадохрышчам свет яшчэ нехрышчоны, таму па зямлі вольна блукаюць духі і нячыстая сіла, з якой можна мець зносіны. Людзі вераць, што ў ноч з 18 на 19 студзеня на зямлі (...)