Мастацтва паядаць шпроты

Міраслаў ГРЫКА

Мала хто з нас бачыў ужывую шпротку — малую акіянічную рыбку, якая жыве зграямі ў тысячы і нават дзясяткі тысяч асобін. На жаль, іх колькасць пастаянна змяншаецца, што з’яўляецца вынікам драпежнага празмернага вылаву рыбы, прадыктаванага спажывецкім рынкам і атручаным водным асяроддзем. У Польшчы ў міжваенны час шпроты былі прадуктам раскошы. Не інакш было і ў часы камунізму. Іх елі разам з самым дарагім шампанскім. Эўгеніюш Бодо, даваенны кінаакцёр, вядомы сваёй элегантнасцю і культурай, ветліва пастукваў па вечку, перш чым адкрыць слоік са шпротамі. Бутэлькай шампанскага, нават самага дарагога, ён не патурбаваўся, як і сучасныя аматары дарагога сэрцу віна маркі «Wino». Ён меў на ўвазе толькі шпроты. У часы ліберальнай дэмакратыі іх элітарнасць апусцілася да эгалітарнага ўзроўню. У наш час мы можам убачыць гэтыя рыбкі ў любой прадуктовай краме. Мёртвая рыбка побач рыбкі — як паўночнакарэйскія салдаты на развітальным парадзе ў Пхеньяне перад адпраўкай на вайну ва Украіне. Але вернемся да шпрот. Некаторыя з маіх сяброў ні за што іх не з’ядуць, бо смачней за ўсё гэтыя маленькія рыбкі есці разам з галоўкай, сухімі плаўнічкамі і... вантробамі. Меркаванні на гэты конт вельмі розныя. Як і ў польскай палітыцы, дзе ў нас дэклараваныя прыхільнікі ПіС і такія ж прыхільнікі Грамадзянскай кааліцыі. Але Польшчу насамрэч раздзяляе... праблема беднай шпроткі! А раздзяляе нас тое, што мы гаворым услых, а не тое, пра што (...)