Аблом

Міраслаў ГРЫКА

Жадаем пажылым людзям лёгкай старасці. А дзецям — ці лёгкага дзяцінства? Здавалася б, яно само па сабе павінна быць лёгкім. Нішто не можа быць далей ад ісціны. Уся справа ў маштабе. На тое, што здаецца асабістай трагедыяй дзіцяці, дарослыя адказваюць нязмушана: няхай бы ў мяне былі такія праблемы! Яны не ведаюць, што гавораць. Для іх прышчык на лбе — гэта толькі часовая нязручнасць. Для істоты, якая сталее, гэта апакаліптычная драма. Такія прыклады можна было б ставіць адзін за адным, як косткі даміно ў бясконцы шэраг. Іншая справа, што калі збіць толькі адзін, пачынаецца лавінападобны катаклізм усёй серыі костак. Даміно — палова бяды. Але што, калі гэта развянчаная тэорыя, якая ўсталявала парадак рэчаў да гэтага часу? Таго, што дарослы можа растлумачыць дыферэнцыяцыяй шкалы, дзіця не можа зразумець. Яго свядомасць зашкальвае і сканцэнтравана выключна на перажыванні ўласнага «Я». Дарослым застаецца толькі адно — падрыхтаваць дзяцей да маштабнага ўспрымання. Індывідуальнае эга — гэта толькі адно з мільярдаў «я», якія ствараюць шмат пены ў выніку ўзаемадзеяння. Толькі чыстай, ці бруднай? Часам занядбанае эга раздзімаецца, як звышновая, уражлівы выбух якой раздзірае зорную пену на шматкі. Але не варта блытаць маштабы, касмічныя і зямныя. Паводле апошняга, нас уражвае веліччу розных Аляксандраў і Напалеонаў. Можа, таму мы і не заўважаем, што за ім хаваецца крывавы цень мільёнаў чалавечых жыццяў. Ці будзем мы такім жа чынам (...)