Хадзіць на могілкі, як літоўцы

Уршуля ШУБЗДА

Пачатак лістапада ў Вільні прайшоў у антуражы родам з міцкевічаўскіх Дзядоў. Сама статуя Міцкевічуса стаяла непахісна, але ўсё навокал лунала на моцным ветры. Лісце кружыла па мокрых тратуарах, а калі ўжо ўпала і прыліпла к бетону, стварала слізкую паверхню, на якой можна было коўзацца або паламацца.

Вільня гэтай парой года пусцее. Зусім не нагадвае той з перыяду канікул, калі турысты і паломнікі з усяго свету запаўняюць вузкія вуліцы горада. Нават каталіцкае свята не прыцягнула людзей у горад, на які прэтэндуюць некалькі нацый. 1 лістапада на Росах было мала людзей, а вецер быў настолькі моцны, што здавалася, што ўсе свечкі, пастаўленыя вучнямі і дырэктарам Гімназіі імя св. Яна Паўла ІІ проста патухнуць і пападаюць з крыжоў.

Пры магіле сваіх бацькоў мужчына-літвін запальваў знічы. Была сярэдзіна дня, падаў дробны дождж, але пан-літвін рашуча падпальваў свае лампадкі.

— То ж тут зараз усё пагасне.

— Не пагасне, вечарам прыйдзіце, то пабачыце колькі свеч гарыць.

Цяжка было паверыць, але пайшла яшчэ раз вечарам. І яшчэ раз я не магла паверыць, што Вільня так апусцела. Калі ўжо некага было відаць на вуліцы, то гэта былі развозчыкі яды, найчасцей індусы, або негры, і людзі, якія, здавалася, ведалі навошта выйшлі і дакладна ведаюць, куды ім трэба дайсці. І зноў дуў вецер, ізноў пачаў падаць дробны, але густы дождж... але ўсе Росы палымнелі светлымі агнямі. Вецер (...)