Запрашэнне на паездку

Міраслаў ГРЫКА

Першы кантакт еўрапейцаў з тубыльцамі, якія жывуць на шматлікіх астравах, раскіданых вакол Новай Гвінеі, якая таксама з’яўляецца вялікім востравам, суседнім з яшчэ большым востравам памерам з кантынент — Аўстраліяй — быў шокам. Але не для фанабэрыстых еўрапейцаў, якія прыбылі на вялікіх парусніках, а для саміх тубыльцаў, якія анямелі ад таго, як перасоўваюцца прышэльцы на спушчаных з караблёў лодках. Ну, яны веславалі насуперак усялякай логіцы і чалавечаму парадку, седзячы задам наперад. Гэта зусім супрацьлеглае таму, што яны рабілі на працягу тысячагоддзяў, заўсёды тварам у той бок, у якім веславалі ў сваіх хісткіх лодках. І справа не ў тым, што хуткасць вяслярнай лодкі, якая ствараецца ўсім целам весляра, ад ступняў, якія прыціскаюцца да рам, праз працу ног і тулава, да цягліц плячэй і шыі, у некалькі разоў перавышала што дасягнута ў зямлянцы, у якой вясляр напружвае толькі мускулы тулава і рук, але ў інтуітыўным адчуванні тубыльцаў, што адбылося няроўнае супрацьстаянне з жахліва ментальна і культурна чужой цывілізацыяй была б вочная сустрэча зямлян з... іншапланецянамі. Як і прадказальна, мы былі б рознымі ва ўсім — у нашай цялеснасці і адчувальнасці, і, вядома, у тым, як мы ўспрымаем час. Для параўнання, у той час як заходняя цывілізацыя свабодна карыстаецца матэматычным аналізам адноснасці часу, многія плямёны, якія існуюць на ўскраінах сучаснага свету, зводзяць гэтае паняцце да мінімуму, задавальняючыся (...)