Вакол Балтыкі

Аляксандр ВЯРБІЦКІ

Гісторыя гэта праекцыя бягучай палітыкі ў мінуўшчыну. Гэтую праўду шчыра пацвердзіў фільм Сяргея Эйзенштэйна «Аляксандр Неўскі» з 1938 года, пра які была тут нядаўна мова. Аўтар фільма атрымаў адразу Сталінскую прэмію, а ў паказаны ў фільме геройскі вобраз князя шчыра паверылі яго некрытычныя гледачы.

У фільме галоўны герой вяшчае сваім пераможаным: «Идите и скажите всем в чужих краях, что Русь жива! Пусть без страха жалуют к нам в гости, но если кто с мечом к нам войдёт, от меча и погибнет! На том стоит, и стоять будет Русская Земля!». 26 студзеня 1936 года на з’ездзе ВКП (б) Сталін пра Японію і Германію гаварыў так: «Мы стоим за мир и отстаиваем дело мира. Но мы не боимся угроз и готовы ответить ударом на удар поджигателей войны. Кто хочет мира и добивается деловых связей с нами, тот всегда найдет у нас поддержку. А те, которые попытаются напасть на нашу страну, — получат сокрушительный отпор, чтобы впредь неповадно было им совать свое свиное рыло в наш советский огород. Такова наша внешняя политика». І пазней гэты пасыл прагучаў у фільме з вуснаў ноўгарадскага князя.

Савецкі кінарэжысёр Аляксандр Даўжэнка так ацаніў згаданы фільм: «Есть как бы угодливое желание притянуть историю поближе к нам и даже реплики героев перемешать чуть ли не с речами вождей. Получается так, что Александра Невского можно, право, назначать секретарем Псковского обкома. Применение излишнего пафоса легко переходит в комизм и (...)