Дрэннае меркаванне

Міраслаў ГРЫКА

Адна маладая даследчыца, экабіёлаг (мне вельмі сорамна, што я забыўся яе прозвішча), была зацікаўлена відавочнай залежнасцю паміж колькасцю кляшчоў у Белавежскай пушчы і ўрадлівасцю дубовых арэшкаў. Працэс ідзе — калі я правільна зразумеў яе аргумент: як і належыць навукоўцу, яна сур’ёзна паставілася да сваіх даследаванняў. Спачатку яна пазначыла месцы рассялення дубоў і, спадзеючыся на цярпенне вучонага, пачала іх актыўна назіраць. Паколькі жалуды з’яўляюцца ўлюбёнай ежай многіх відаў лясных мышэй, даследчыцы прыйшлося падлічваць іх папуляцыю штогод. Назіранне за гэтымі ўчасткамі доўжылася тры гады і дазволіла ёй вылучыць наступную гіпотэзу — чым больш жалудоў у дадзеным годзе, тым больш мышэй у наступным годзе і тым больш кляшчоў на трэцім годзе цыкла. Чаму? Мышы вельмі любяць харчавацца арэхамі зімой, таму захоўваюць іх вялікія запасы ў сваіх норках. Гэта ежа з высокім утрыманнем бялку, якая таксама змяшчае шмат тлушчаў. Сытыя мышкі эфектна размнажаюцца нават зімой, часта нараджаючы два, а то і тры памёты. Адзін памёт складаецца з 6-12 мышанят, гатовых да размнажэння ўжо праз тры месяцы. Такім чынам папуляцыя лясных мышэй расце ў геаметрычнай прагрэсіі і, што я магу сказаць, гатовая паўтарацца да бясконцасці. Аднак прырода застаецца пільнай. Бурнае размнажэнне мышэй стрымлівае летнюю актыўнасць драпежных птушак і млекакормячых, якія імі сілкуюцца. Але ёсць яшчэ кляшчы, найбольш актыўныя пры тэмпературы ад 15 да (...)