Чытаючы «Майн кампф»

Міраслаў ГРЫКА

Я вырашыў прачытаць «Майн кампф» Адольфа Гітлера, але неўзабаве кінуў чытаць гэты, гм... твор. Нагбом яго не прачытаеш. Гэта звычайная тарабаршчына недасведчанага чалавека з надзвычай раздзьмутым эга. Неяк дайшоў да канца. Некаторыя могуць спытаць, чаму я марнаваў на яе час? Так, з пазнавальнай цікаўнасці. А яшчэ таму, што ў Польшчы амаль да канца ХХ стагоддзя гэтае сацыяпатычна-псіхапатычнае тварэнне ашалелага розуму было асуджана на выгнанне, а публікацыя нават яго фрагментаў была строга забаронена. Ды вось і прачытаю! «Main Kampf» не атручваў мяне нацысцкімі міязмамі. Нават будучы маладым, інтэлектуальна сталым чалавекам, такім успрымальным да знешніх унушэнняў, я не прыняў бы ад гэтага нічога большага, акрамя нуды і агіды. У той жа час я не сумняваюся, што яе прачытанне дазволіла б мне яшчэ ў юнацтве разабрацца ў маім стаўленні да палітычных крайнасцей, асабліва адносна расізму, таталітарызму ці аўтакратыі. І ён вельмі крытычны. На жаль, яшчэ шмат гадоў мне прыйшлося прабівацца праз сцены забароненых ведаў, або замоўленае невуцтва. І ўсё ж пафасны «Майн кампф» — не адзіны абавязак тых часоў. Тагачасная ўлада як магла спрабавала ментальна збядніць грамадзян, адрэзаўшы іх ад пазнавальных крыніц. Замест гэтага праз даступныя ў той час сродкі прапаганды прасочвалася ўсё больш крывадушная ідэалогія. Гэта мае назву: індактрынацыя! Яе мэта заўсёды — умацаваць уладу... праз уладу. Запячатваючы свядомасць людзей у (...)