Ніва № 33 (3457), 14 жніўня 2022 г.
Прыказкі і прымаўкі вёскі Рудня, гміна Міхалова, на «тутэйшым» поўночна-заходнім дыялекце беларускае мовы (пішу мяккія знакі, бо не прызнаю «наркомаўскае» граматыкі)Жорж ЗЮЗЯМогут быць і лычаные (лапці палатаные лыкам), абы не пазычаные. (прыказка аб тым, што не трэба нічога пазычаць у іншых) Цішком — мяшком. (патаемна) Ні «но», ні «тырр». (пра нерашучасьць) П’янаму морэ па калені. (пра брак разважнасьці ў п’янага чалавека) Хітры Дзімітры, і Саўка не дурак. Сірата не без долі, казак не без шчасьця. Пакуль панаві ў губцы, то кухарцы ў д..цы. У лесе — як у запалянскай хаце. (цяпло, як у хаце ў такой вёсцы, якая знаходзіцца далёка ад лесу, за палямі; значыць там ашчаджаюць дровы). Падвесьці пад дурнога хату. (ашукаць) Сам з’еш і вала, то адна хвала. (вол — вылегчаны бычок) На Барыса хлеба нажарыся і за соху бярыся. (10 жніўня — час начынаць гаранне пожні) Зямле скварка, людзям чарка. (пра похароны) Пад лежачы камень і вада не падплыве. (пра патрэбу працы, дзейнасьці) Адклад не ідзе ў лад. Пакуль сонца ўзыдзе — раса очы выест. (пра неадкладанне спраў, работы) Не трэба адракацца: ані казны, ані цюрмы, ані жабрацкае торбы. (у жыцьці ўсё можа чалавека сустрэць) Сем вёрст да небёс і ўсё лесам. (пра непраўдзівы тэкст, апавяданне) Больш дзён, як каўбас (пра патрэбу ашчаджання яды) Дзе нашае не прападала. (пра няўдачу) Такую (...) |