Вутлыя пёркі цыбулі

Міраслаў ГРЫКА

Упершыню я зразумеў, што пазяханне заразнае, калі ехаў у начным цягніку Беласток-Шчэцін. Такім чынам — прызнаюся, што запозна і пакручаста — я ўсвядоміў уласную свядомасць. Гэта здарылася шмат гадоў таму, калі паездка ў цягніках польскай чыгункі дастаўляла мне экзатычнае задавальненне; верагодна, тады больш экзатычна, чым пазнейшы паход па горных сцежках трапічнага лесу. Цягнік, бязмерна перапоўнены, прапахлы прагорклым потам і мачой, называўся хуткім, хоць і рухаўся з прыткасцю санлівага дажджавога чарвяка. Ён і сёння паўзе па тым жа маршруце, цягнучы за сабой, а можа, пускаючы перад сабою смурод мінулай, хаця добра захаванай эпохі. Раніцай недзе пад Тчэвам у маім 8-месным купэ, у якім ехалі 12 чалавек, спыніўся калектыўны храп. Нехта адчыніў акно, нехта спытаўся «дзе мы?». Нехта яшчэ пакутліва пазяхнуў. Праз некаторы час усе ў купэ пазяхалі. Спачатку праз яго тонкія сцены я пачуў пазяханне іншых падарожнікаў. Перад самым прыпынкам у Тчэве ўвесь цягнік раззяваўся. Нават кандуктар, які выскачыў на перон, разявіўся, як бегемот. Тады я ўпершыню зразумеў, што я — частка супольнасці. Нягледзячы на маю агіду да сваіх спадарожнікаў, што ў першую частку ночы былі залітыя танным півам з «Варса», а другую частку ночы храплі або лаяліся і брыдкасловілі адзін на аднаго, я адчуваў сябе іхнім братам. Акрамя людзей, заразнаму пазяханню паддаюцца прыматы. Яны таксама, як сабакі і коні, пазяхаюць, калі пазяхаюць людзі. Пра тое, (...)