Ніва № 25 (3449), 19 чэрвеня 2022 г.

Балбатуны

Міраслаў ГРЫКА

Мой інструмент — мова (гутарковая ці пісьмовая), да якой я стаўлюся з належнай павагай, але, што мяне самога здзіўляе, інтуітыўна ў мяне няма і ценю даверу да яе, таму што я не думаю, што яна здольная выказаць тое, што я думаю. І справа не столькі ў тым, што яна не выказвае ДАКЛАДНА мае думкі, а ў тым, што дзейнічае як кравецкія нажніцы, што высякаюць геаметрычную форму ў ранішнім тумане. Але можна падумаць. У гэтым можа дапамагчы ўяўленне, якое, безумоўна, належыць да сферы думак, хоць, як і яны, не можа абысціся без мовы. Найперш у зносінах паміж людзьмі. Бо тое, што кожны чалавек думае і ўяўляе, калі ён не спрабуе сказаць гэта ўслых, належыць да яго інтымнага свету, аддзеленага ад іншых. Справа ў тым, каб гэтыя розныя светы мякка перакрываліся, умацоўваючы іх прыроджаны творчы патэнцыял. На жаль, усё наадварот. Мы стукаемся па лбах, як дзікія казлы, гнаныя ў бой нашым першабытным інстынктам канкурэнцыі. Гэта наша «казіная» мова. Тым не менш я паспрабую выкарыстоўваць яе як разумовы інструмент. Так што я вярнуся да той геаметрычнай фігуры, якую нажніцы языка выразалі з туману. Для тых, хто засвоіў абавязковы лінгвістычны фармалізм, гэта будзе куб — аб’ёмны блок, для тых, хто не засвоіў нават простай розніцы паміж дэмакратыяй і дэмакратурай, гэта, напэўна, будзе плоская фігура, квадрат. Бо ў абодвух выпадках гэта нічога не мяняе, як і нічога не мяняе разуменне розніцы паміж дэмакратыяй і дэмакратурай або цэзурай і (...)


поўны тэкст артыкула ў друкаваным варыянце газеты або праз тыдзень у архіўным выпуску Нівы.PDF