Парадак рэчаў

Міраслаў ГРЫКА

У дзяцінстве, калі я хлусіў, маці моцна дакарала мяне і называла баязліўцам. Бо хлусяць толькі баязліўцы! Мама пакарала мяне самым жорсткім — непрыступным маўчаннем, якое працягвалася вечнасць, можа, дзве-тры гадзіны. Гэта было больш балючым, чым шлёпанец. Бацька толькі аднойчы ўдарыў мяне рамнём, калі я скраў у сябра мятны дропсік. Мае сінякі на попе балелі тады не больш, чым урачыстае абяцанне бацьку, што я ніколі не буду помсціць калегу, які данёс яму на мяне. Наш сябар, памятаючы пра сваю беспакаранасць, неаднаразова выкрываў мяне і іншых прыяцеляў з двара. У рэшце рэшт, адзін з іх адлупцаваў яго. І гэта было правільна. Рэчаіснасць сёння такая, што не заўсёды чалавечыя цноты праяўляюць сябе ў жыццёвай практыцы. Колькі трэба розуму і чалавечай увагі, каб не заблудзіцца ў гэтым бардаку?! Калі тое, што здавалася быць рэальным, відавочным і нязменным, раптам аказваецца ілюзіяй, калектыўным зманам, псіхасацыяльным зманам, гэта можа замяшаць у галаве. Калі рэспектабельныя канцэпцыі і звязаныя з імі каштоўнасці, якіх мы прытрымліваліся дагэтуль у сваім жыцці, дэманструюць злавесную тэндэнцыю паварочваць, неабавязкова на радыкальныя 180 градусаў, — цяжка зразумець, што праўда, а што хлусня. І ўсяго некалькіх градусаў такога павароту дастаткова, каб сказіць паняцце. Напрыклад, «патрыятызм». Якія істотныя адрозненні паміж «патрыятызмам», які вызначаюць польскія нацыяналісты і сацыялісты або дэмакратычныя лібералы. Такіх (...)