Вярніся, Польшча

Міраслаў ГРЫКА

Анекдот, безумоўна, праўдзівы, які я прывяду ніжэй, быў бы такім жа смяшлівым, наколькі і дробязным, калі б свавольства яго эгаістычнай маралі раптам не адлюстроўвала цяперашні стан маёй душы, утомленай Польшчай. Я выкапаў яго са зносак да нядаўна прачытаных «Дзённікаў» Браніслава Маліноўскага, сусветнай вядомасці антраполага. Героі анекдота — белы плантатар і яго жонка, якая яго кінула. Плантатара звалі Нэльсан, але ён не меў нічога агульнага з тым знакамітым Гарацыа Нэльсанам, адміралам брытанскага флоту, які разграміў удвая значна больш магутных французаў. Па словах Маліноўскага, Нэльсан «пакідаў свой трапічны востраў на лодцы кожныя тры тыдні. Паўдня веславаў у адкрытым моры і, апынуўшыся каля парахода, курс якога абмінаў яго востраў, пачаў надзяваць прыстойныя карычневыя боты, гальштук, белыя палатняныя штаны — ён апранаў адпаведны ўбор для сустрэчы з жонкай. Ён кожны раз расчароўваўся, таму разварочваў лодку і, лаючыся сабе пад нос, звяртаўся да жанчыны вельмі грубымі словамі. І так год за годам. Што супольнага мае той кінуты муж са мною? Вось захапілі маю Польшчу і павалаклі ў невядомае. Я здраджаны і пакінуты ёю, не губляю надзеі, што яна вернецца да мяне яшчэ прыгажэйшай, чым была. І кляну маю каханую на чым свет стаіць. Бо ўжо пара. Гэта тое дабро, што ў мяне адабралі. Вярніся, мая Польшча! Вось, тое дабро... «Усё, што мае розум, мае сваё дабро, якое мае значэнне», — кажа Дэніэл С. Дэнет, амерыканскі (...)