Быць з людзьмі

Міраслаў ГРЫКА

Сёння шмат гаворыцца пра папулізм, які, як атрутная цвіль, пакрыў зямны шар сліззю. Гэта душыць грамадства і дзяржавы — нават тыя, якія хваляцца сваёй дэмакратыяй: ЗША, Францыю... Што тут гаварыць пра Польшчу, Турцыю і Венгрыю. Няма краіны ў свеце, якая б не пацярпела ад хваробы папулізму ў апошнія гады. Многае залежыць ад стану дзяржаў, іх палітычных асноў, законапаслухмяных інстытутаў і мудрасці палітычных і культурных эліт. Хоць у апошнім выпадку ўсяляк бывае. У любым выпадку, пасіўнасць і кансерватыўнасць эліты перад абліччам прагрэсіўнага папулізму, безумоўна, не мае нічога агульнага з мудрасцю. Мне здаецца, што такая сітуацыя мела месца ў Польшчы. Эліта не прачытала сапраўдных намераў фармацыі, якая даходзіла да ўлады. Ці няправільна іх прачыталі. Аднак ужо тады было вядома, што папулізм стане галоўным рухавіком унутранай палітыкі. Дыскурс паміж элітамі і грамадствам быў неабходны тады — бесперапынны, адкрыты, зразумелы для абодвух бакоў — хаця б для таго, каб адзін бок мог дакладна і выразна назваць тое, што даўно адчувала агульнавядомая вуліца. На жаль, эліты, як я адчуваю, у той час зачыніліся ў вежы са слановай косці. Нават калі ў іх і быў нейкі дыскурс, яны былі альбо галоўным героем, альбо антаганістам, але ўсё роўна толькі ў іхнім коле. Гэтае бяздзеянне сацыяльнай актыўнасці пазбавіла іх імунітэту да паўнамоцтваў. Таму не дзіўна, што новыя ўлады, якія перамаглі на выбарах, беспакарана прарэдзілі іх, (...)