Беларускія зомбі

Міраслаў ГРЫКА

Магчыма, правільна кажуць, што калі чалавек памірае, разам з ім памірае і ўвесь яго свет. І гэта свет рэчаў і міжасобасных адносін: сямейных, прыяцельскіх, добрасуседскіх і нават варожых. Рэчы расцярушваюцца, невядома калі і дзе. Але чалавечыя адносіны, адарваныя гвалтоўным рыўком смерці, беззваротна гінуць. Хоць памяць пра нябожчыка — гэта асобная і асабістая гісторыя для кожнага жывога чалавека. Час размывае некаторыя дэталі, і ваша фантазія прыстаўляе на іх месцы новыя. Такім чынам, апавядальны паток памяці змяняецца, неабавязкова ў адпаведнасці з рытмам фактаў. Гісторыя — гэта адно, а гісторыя ў гісторыі — зусім іншае. Нядаўна пры пошуку гардэроба я выявіў унізе шафы элегантныя кашулі, якіх я ніколі не купляў, густоўныя летнікі, якіх ніколі не насіў, шаўковыя гальштукі, шалікі з самай тонкай воўны, шапкі... Іх мне падарылі мамы альбо жонкі памерлых сяброў — магчыма, з такім пяшчотным намерам, каб іх пераходная матэрыяльная каштоўнасць стала пастаяннай і сімвалічнай. Быццам яны хацелі выратаваць гэты згублены свет, альбо хаця б невялікі яго кавалачак, ад канчатковага знішчэння. Аднак аднаго летніка майго сябра з лагатыпам Armani я ніколі не адважваўся надзець, хаця ён ляжыць на мне як пашыты. Сапраўды гэтак жа шаўковая кашуля альбо саматканы гальштук. На маёй памяці яны ўвекавечыліся як «свае мужыкі», у працёртых джынсах і фланелевых кашулях, часта счарнелых ад дыму альбо з раскудлачанымі валасамі. У густоўных (...)