Няшмат — і так многа

Міраслаў ГРЫКА

Урэшце сусед усміхнуўся мне. Мы ведаем адзін аднаго ад карапузаў і спалучае нас гісторыя таксама нашай вёскі. Дзякуючы гэтай гісторыі, якую калісьці расказвалі дарослыя падчас «шэрай гадзіны», калі пасля зваранай вячэры дагаралі апошнія дровы пад плітою, мы спазнавалі ўсімі смакамі дзяцінства — гісторыю ўласных і суседскіх родаў. Дзякуючы родам пазналі мы нарваўскі ландшафт, з якога мы самі выраслі. Мы ведалі, у каго быў шалёны дзед, а ў каго бабуля-шаптуха, чый прадзед блукаў па свеце ў салдацкай паняверцы, хто займаўся сплавам, а хто пчалярствам. Мы ведалі пра продкаў столькі, колькі нам трэба было ведаць, і нават больш, хаця дастаткова, каб нас паважалі. І калі мы навучыліся прымаць напавер казкі пра легендарныя, хоць і надзвычай міфалагізаваныя дасягненні нашых продкаў, нарэшце былі гатовыя працягваць гісторыю нашай вёскі. Не абламалі ніводнай галінкі. Але як так атрымалася, што апошняе паўгода я быў нябачны для свайго суседа? Ён не размаўляў са мной, ні адказваў на «добрай раніцы». Наш агульны аповед абарваўся так, быццам у яго не было пачатку, як быццам ён ніколі не скончыцца. Гэта было яшчэ больш балюча, бо доля гарадскіх прышэльцаў, якія насяляюць нашы закінутыя хаты, у адносінах да ўкаранелых сваякоў пастаянна павялічваецца. Чужы аповед прарываецца ў вёску і засыпае крыніцы яе ўласнай гісторыі. Гэтак і ў многіх іншых вёсках на Падляшшы.

Бог ведае, што кіравала маім суседам. Пакрыўдзіўся? Але з за (...)