Смех — твой вораг?

Міраслаў ГРЫКА

Занадта шмат адбываецца ў мяне ў галаве. Я гэтага не ахопліваю. Затое мяне перапаўняе непераадольная трывога. ПіС толькі што абвясціла пра хуткую рэпаланізацыю сродкаў масавай інфармацыі. Змены ідуць. «Змены, змены, змены...», — як казаў бамбізаваты герой камедыі Станіслава Барэі «Што ты зробіш са мной, калі мяне зловіш». Нагадаю, што гэтая нэндзная фігура — пасрэднасці прыроды сацыяльнай гадасці — вылупленай з драконавага яйка сацыялістычнай рэалістычнай пасрэднасці і цынічнага кар’ерызму, сыграў той самы польскі Станіслаў Тым. Я не сумняваюся, што ён будзе рэпаланізаваны першым. Тым! Не герой, якога ён іграў. На жаль, спадар Станіслаў не бессмяротны. Аднак характар, які ён стварыў у фільме, падаецца неўміручым. Неўзабаве ён не будзе ўключаны ў цэнзурны запіс? Фільм! І той, хто працягвае праколваць цяперашнюю ўладу сатырычным пяром.

Як вядома, любая ўлада, якая надзімаецца сваёй ідэалагічнай і маральнай перавагай, навязваючы свае дыктатарскія фантазіі ўсім грамадзянам, не баіцца нічога, акрамя недарэчнасці ў вачах тых жа грамадзян. Менавіта таму яна маркоціцца смехам, навязваючы ўсім строгасць нацыянальнай сур’ёзнасці, нагружанай пакутлівым рамантычным месіянізмам. Таму, што любое «хіхіканне» ўдарае — на яе думку — зусім не ў грамадзян, але ў нацыю, якая, узняўшыся да вышынь свайго прыроднага досціпу, заклікала гэтую, а не іншую сілу да справядлівага кіравання сабой. І гэта, па сутнасці, мэта абвешчанай ПіС (...)