Гарышча

Міхась АНДРАСЮК

Як лугавіну каса ні жане,/ Хоча адскочыць атавіца./ Ціхну, старэю —/ І да мяне/ Маміны словы вяртаюцца./ (Рыгор Барадулін)

Маёвай раніцай забіраюся на гарышча бацькоўскай хаты. Каторы ўжо месяц тлее ў галаве неадчэпная думка: навесці парадак на некранутай дзесяцігоддзямі звалцы рэчаў — калісьці жывых і неабходных, цяпер напалову мёртвых, лішніх, вымытых з якое-колечы вартасці. Няўжо лішніх і бязвартасных? — Маё першабытнае „я” стаўляе пад сумнеў сэнс задуманай дзеі. Торгае за плячо, за каўнер, кідае ў спіну: А ўпарадкаваць прошласць, ці магчыма?

Гарышча роднай хаты — месца па за мяжой лінеарнага часу. Падымаешся па драбіне-лесвіцы ўверх, прасоўваеш галаву скрозь магічны квадрат і столь, нямая стража сённяшняга дня, пераўвасабляецца ў падлогу мінулых гадоў. Падлога паскрыпвае, угінаецца, як першы снежаньскі лёд на сажалцы, а ты ідзеш упэўнены ў яе моц і надзейнасць.

Маленькае акенца ў шчыце запавольвае свавольныя памкненні маёвых промняў і гарышча пасапвае ў спакойным, матавым паўсне. Электрычная гітара — успамін апошніх сямідзясятых дваццатага стагоддзя — спачывае побач з куды за сябе старэйшымі, просценькімі канькамі. Крыху далей, прайшоўшы ўсе сцежкі, спыніліся патрэсканыя маміны боты з халявамі. „Афіцэркі”, рэлікт ледзь адгрымеўшай вайны, брэнд моладзевай моды яе пакалення. Апусціўшы круглыя галоўкі застылі ў дрымоце калаўроткі — мамін і бабулін — у мінулым (...)