Ніва № 37 (3253), 16 верасня 2018 г.

Недастатковае, значыць...

Міраслаў ГРЫКА

Я прачытаў у «Жыццях і поглядах вядомых філосафаў» Дыягена Лаэрцкага пра Платона, што ён упершыню ўвёў у філасофію між іншым такія тэрміны, як «дыялектыка», «якасць» і «высокія (лонглінеарныя) лікі» Так, я памятаю са школы, вылучаюцца сярод іх першыя, натуральныя, рацыянальныя... Можна дадаць да гэтага лікі Фібаначы, «залаты лік» і ўсё астатняе. У той час пра лікі лонглінеарныя ніколі не чуў. Хоць гэта праўда, што калі хтосьці неасцярожна возьме крэдыт у банку, і не пагашае яго ў час, працэнт неаплачаных узносаў можа перайсці тыя «лонглінеарныя лікі». Аналагічным чынам, лік П («пі»). Яе матэматычны развой, не ведаю, ці яшчэ актуальны, даходзіць да больш тысяч мільярдаў (!) дзесятковых месцаў і, вядома ж, гэта не з’яўляецца вынікам працы чалавечага мозгу, а магутнага камп’ютара, якому падлікі занялі больш за 600 гадзін алгарытмічнага іскрэння. У мяне была кніга ў руцэ, дзе аўтары спрабавалі надрукаваць на яе старонках той запіс пашырэння ліку П. Цi не 1 трыльён 240 мільярдаў лічбаў. Вядома, дзесятковых. Рэзюмуючы, неразвітае П гэта 3,14... У кнізе заняло гэта амаль 36 поўных друкаваных без прабелаў старонак. Гэтая кніга — занадта лонглінеарная.

Лонглінеарнасць пануе — так бы мовіць — усё больш і больш у сучасным свеце. Возьмем у якасці прыкладу кнігу. Яшчэ ў апошнім стагоддзі, за выключэннем «У пошуках страчанага часу” Марсела Пруста, яе сярэдні аб’ём не перавышаў 250 старонак. Усё даўжэйшае здавалася (...)


поўны тэкст артыкула ў друкаваным варыянце газеты або праз тыдзень у архіўным выпуску Нівы.PDF