«Гыгэна»

Міраслаў ГРЫКА

Слова «гігіена» лучыцца ў маёй памяці з успамінам маёй пані прафесар, чалавека мудрага і нават чароўнага. Яна вымаўляла, цалкам усведамляючы свой камізм, але зусім бездапаможная пры моўнай звычцы так: «гыгэна.» Так вось «гыгэна» паводле яе, пачыналася ад галавы. «Гэта ў ёй залягае бруд, яго мылам не вымыеш», — казала. Я павінен прызнаць, аднак, што яе стаўленне да асабістай гігіены было асаблівым. Ад яе пахла заўсёды добрымі духамі, верагодна, французскімі, але яе прычоска, што вісела ў струках, цалкам яе не хвалявала.

Пра «гыгэну» прыгадаў я нядаўна падчас пакупак у Нарве. Знаёмая прадаўшчыца паглядзела на мяне, і аж схапілася за сваю галаву. «Што з вамі? Выглядаеце як Смерць!» — «О, прабачце. Я нічога не магу зрабіць, што яна такая падобная на мяне. Але не хвалюйцеся, я тут сёння толькі па хлеб...» — «Цьфу, цьфу!» — я пачуў гук яе забабоннай замовы, калі накіраваўся ў бок паліц крамы. Хлеб быў, але нясвежы. Я паклаў яго ў кошык — што ж мне засталося? Праз момант пачуў прымірэнчы голас прадаўшчыцы: «Рэкамендую селядцы. Сёння давезлі іх, дык пэўна яны свежыя...». Ну, добра, купіў я кілаграм селядца. І хлеб. Чэрствы. Калі ён чэрствы, дык пэўна без хіміі... На жаль, з каляскі пачаў даставацца непрыемны смуродзік. Хутка я паехаў дадому. Прызнаюся, што мне было цікава, як гэта выглядае Смерць. Я паглядзеў у люстэрка. Ну, нядобра! Нядобра ён выглядае. Пашча худая, бледная, вочы згашаныя, а рэшта прадаўгаватай самасці (...)