Ніва № 30 (3193), 23 ліпеня 2017 г.

Д’ябальскае апісанне

Міраслаў ГРЫКА

Драмы Ежы Шаняўскага — таго ад «Двух тэатраў» і прафесара Туткі, нягледзячы на мінулыя гады, для мяне зусім не састарэлыя. Я вяртаюся да яго чароўнай творчасці паслядоўна — можа, у адпаведнасці з несмяротным прынцыпам, што ахвотна чытаем тое, што ўжо прачыталі, і, магчыма, для яго настальгічнай фразы і асаблівага апавядання, якім вабіць да сябе Чытача, адкрываючы яму ідэі, якія кранаюць Абсалют. У любым выпадку, ахоплівае мяне чытацкае хваляванне, калі з дыялогаў яго герояў выходзіць звычайны чалавек і невырашальная спрэчка паміж Ідэяй і Праўдай, Марай і Рэальнасцю, Дзяцінствам і Даросласцю. Гэтая спрэчка таксама ўва мне. Хай тут не будзе проста на месцы напамінак аб непараўнальнай фразе з драмы „Матрос”: „Людзі часта называюць дзіцячымі тыя рэчы, з якіх ужо выраслі, і часта тыя рэчы, да якіх яшчэ не дараслі”.

Часам, я не памятаю, што раней сказаў, пра што напісаў. Гэтак можа быць у выпадку майго захаплення Шаняўскім. Я ведаю толькі, што аб ім я гаварыў, што пра яго я пісаў. Гэта тычыцца многіх рэчаў. Паспрабую гэта абагульніць.

Праблема заключаецца ў тым, што пасля некалькіх гадоў я не магу дакладна сказаць, ці тое, што я ведаю, што я памятаю, мае падтрымку ў фактах ці ў апавяданні, якое я выкарыстаў у той час, каб расказаць пра іх або іх апісаць. Я не падазраваю сябе самога ў несумленнасці, але тое, што я бачу цяпер, агляд фактаў — якімі б яны не былі — гэта не проста копія рэальнасці ў памяці. Ужо тое, (...)


поўны тэкст артыкула ў друкаваным варыянце газеты або праз тыдзень у архіўным выпуску Нівы.PDF