Цярністы шлях Юліі Салівонік

Іаанна ЧАБАН

Сведкаў тых падзей даўно ўжо няма ў жывых. Гэта былі нашы дзяды і прадзеды, народжаныя ў дзевятнаццатым і пачатку дваццатага стагоддзя. Дзе-нідзе засталіся яшчэ прадметы, з якімі вярнуліся назад пасля многагадовага бадзяння па свеце: царкоўныя кнігі, здымкі, а нават коўдра. Сёння свайго канца дажываюць дзеткі прымушаных роўна сто гадоў таму пакінуць свае хаты і выязджаць у далёкія губерні Расейскай імперыі. Такім дзіцём з’яўляецца Зіна Вішэйка родам з Мастаўлян.

Убачыўшы мяне, дачка спадарыні Зіны адрываецца ад гразкага агарода і вядзе мяне ў прыгожую хату, якая стаіць непадалёк школы ў Крынках. Сама вяртаецца да гніючых ад празмернай сырасці агуркоў.

Вельмі прыгожая і вясёлая як на свае больш за восемдзесят гадоў Зіна Вішэйка ветліва запрашае садзіцца за стол, абувае мяне ў новенькія шлёпанцы і пачынае свае расказы.

— Мабыць саграшу перад Богам тым, што цяпер скажу, але мне балюча, што яшчэ хаджу па гэтай зямлі, займаю найвялікшы пакой у хаце, а яны там усе на адной кучы ціснуцца.

Узрушаная яе вялікай любоўю да сваіх дзетак, унукаў і праўнукаў, усё-такі прабую вярнуцца да асноўнай тэмы нашага спаткання.

Слова «бежанства» выклікае ў яе яшчэ някепскай памяці дзве асобныя, але аднолькава важныя, гісторыі. Пачынаем з гэтай, якую распавяла ёй маці Юлія.

Юлія з дому Салівонік нарадзілася ў 1900 годзе ў вёсцы Бурстаўшчына па другім баку Свіслачы, якая плыве за мастаўлянскімі (...)