Абразкі з „ваколіцы”

Іаанна ЧАБАН

Спяваючых дзяўчат з крынскай „Зараніцы” пакуль добра ведаюць у самай бліжэйшай ваколіцы. Там яны найчасцей дабіраюцца з баянам і дыктафонам, згэтуль паходзіць іхні асноўны рэпертуар.

Нядаўна „Зараніца” вырушыла у далейшае падарожжа следам „Pieśni białorusko-polskich z powiatu sokólskiego, gubernii grodzieńskiej”, запісаных прафесарам Янам Бадуэнам дэ Куртэнэ. У гэтай неацэннай для культурнай спадчыны Сакольшчыны публікацыі ён змясціў песні, якія пачуў ад няні сваіх дзяцей, тады амаль трыццацігадовай Юзэфы Бароўскай, якая ад чатырох гадоў пражывала ў Дэрпце. Юзэфа паходзіла з Гарчакоў — шляхецкай вёскі на Сакольшчыне. Ва ўступе да згаданай публікацыі, выдадзенай у Кракаве ў 1892 годзе Акадэміяй навук, чытаем: „Cały szereg takich wsi czyli „okolic” zamieszkały jest przez drobną szlachtę, zapisywaną zwykle z urzędu do liczby mieszczan pobliskiego miasteczka Odelska. Ta drobna szlachta używa w domu obu języków tak polskiego, jak i białoruskiego. Jedni mówią częściej po polsku, inni zaś po białorusku. W każdym jednak razie przeważa tu język białoruski. Pomimo to owa szlachta drobna uważa się za polaków, a to nie tylko ze względu na religię, są to bowiem prawie wyłącznie katolicy, ale także ze względu na tradycje polsko-szlacheckie. (...) Lubo językiem domowym jest tam przeważnie (mniej więcej w dwuch trzecich) język białoruski, to jednak na zebraniach liczniejszych, na weselach i t.p. owa drobna szlachta stara się mówić (...)