Паміж сном

Міраслаў ГРЫКА

Пасля позняга абеду прылёг я на канапе з кніжкай. Якраз спыніўся над смакавітым сказам, які прывяду ніжэй, і раптам: клік! Ужо мяне не было. Ды перад тым як заснуць, прыгадалася мне, невядома чаму, рэфлексія запісаная вядомай пісьменніцай Марыяй Дамброўскай адзінаццаць дзён да смерці: „Млосны — ці можа быць больш адмоўнае слова? Вось у нашым жыцці, ілюзорна буйным, зашмат млоснага элементу. Так, як у гэтым дзённіку...”. Гэта была яе апошняя занатоўка.

З дрымоты да жыцця вярнуў мяне сусед, упарта грукаючы ў акно. Памерла яго мама. Ідучы ад дому да дому спрашаў ён суседзяў на начное адпявянне. Быў ужо вечар. Вясковая вуліца, у гэты час заўсёды ціхая, шумела шэптамі накульгваючых, цягнучых за сабою ногі старых людзей. Усе кіраваліся да дому жалобы.

Прызнаюся, не люблю я такіх засынанняў, раптоўных і без сядомасці, што засынаеш. Быццам бы без сноў. Быццам бы хтось выключыў святло. Клік — і няма мяне. Клік і ўжо адчуваю сябе самога, чую рукі, галаву... Такія мёртвыя дрымоты маюць штосьці ў сабе з брацкага саюза жыцця са смерцю, як у гэтай персідскай прыказцы: „Страла ўжо ў палёце, а птах яшчэ ў гаю спявае”. Ды пішу я тут пра смерць як пра нейкую офісную каляжанку, суседку з за плота. Можа трэба пра яе казаць Пані? Хоць... у забаўнай кніжачцы п.з. „Ісціна” Тэры Пратчэт заве яе Панам. Дыялог паміж ім і адным з герояў — Цюльпанам, які мяркуе, што прыйшоў яму канец — досыць цікавы: „Цюльпан падняў дрыжачую (...)