Супляменнік мовы

Міраслаў ГРЫКА

Калі хтосьці папракне мяне, што не люблю дзяцей, рашуча адкажу, што ён памыляецца. Я вельмі не люблю дзяцей. Але іх паважаю, так як паважаю сваё дзяцінства з за памяці самых інтымных хвілін праведзеных з мамай, калі чытала мне казкі. Не падзялюся аднак хваляваннямі, якія прыносіў у той час яе цярплівы голас, паколькі яны — немагчымыя для перакладу. Бо як жа апісаць дзіцячыя гнеў, жах, радасць і сум, адчувальныя ў адзін момант, у максімальным фізічным і псіхічным перажыванні, калі слухаў андэрсэнаўскіх казак, напрыклад тую пра бусла, пра грэчку ці тую пра голага караля? Да сёння з чуласцю захоўваю тое інтэнсіўнае здзіўленне, што дарослых найбольш узварушвала не тое, што той кароль строіўся ў густыя шаты канвенцыяў, ілюзій, комплексаў і чаго там яшчэ, аб чым як дзіця я інтуітыўна ведаў, а што яны неабавязкова хацелі ўбачыць, а тое, што кароль аказаўся на канец быць голым.

Нядаўна вяртаўся я на аўтобусе дахаты ў вёску. Быў прыгожы сонечны дзень і людзі, змардаваныя сёлетняй зімою, таксама паказваліся нейкімі прамяністымі. Да часу. На адным з прыпынкаў увайшла ў аўтобус мама з дзіцём, якому было гадоў пяць. Не пра тую маму гаворка, ды дзіцё цяжка было перанесці. Урэднае, крыклівае, распушчанае. І зараз спахмурнелі міны пасажыраў, таму што яго пытанням, а чаму і нашто, не было канца. А найгоршае тое, што патрабавальна, ападыктычна і гучна дамагалася яно адказу. А распытвала пра ўсё гэта на мове заплеценай у (...)