Свет, Надзея, музыка, верш

Міра ЛУКША

— Я мела шчасце да знакамітых людзей, — кажа Надзея Артымовіч, паэтэса. Сорак гадоў таму, 5 красавіка 1970 г. у „Ніве” паказаўся яе дэбютанцкі верш Ой ляцелі гусі. На Літаратурнай старонцы „Белавежы” нумар 136. Дзякуючы Юрку Туронку, які заапекаваўся таленавітай маладой бяльшчанкай-студэнткай. — І рэдактары маіх вершаў, якія чуюць літаратуру, хоць гэта гісторык ці фізік. І гэта дзякуючы іх уражлівасці і ведам, сэрцу і духу я і мая літаратура ёсць такімі, якімі ёсць.

Сакавіцкае перадпрадвесне ў Бельску, Бельск і ўся зямля ў чаканні вясны. Надзея найбольш любіць прадвесне і канец лета. Іх далікатнаць ды смугу-непрадказальнасць. Піша лісты і свет піша ёй. Чытае. „Свет чытацкі інтэлігентны, бо інтэлігентны той, хто чытае”. Сядзім у яе кватэры па вуліцы Пасвентнай, лунае музыка барока: Карэлі. Таямнічая Надзея, штодзень нешматмоўная, раскрывае свае таямніцы неахвотна, хоць паэт, мабыць, крыху эксгібіцыяніст?

— Не, шмат у гэтым крэацыі, літаратурнай крэацыі, усміхаецца таямніча паэтэса. — Паэзія не ёсць вівісекцыяй. Колькі ў ёй ёсць аўтара, ведае толькі ён. Калі разгледзець жыццё аўтара, мае яно супадзенні, але неабавязкова. Гэта такая матэрыя — літаратурная. Крытык мае перад сабой верш, і абмяркоўвае яго па-свойму... Але для мяне важнае, што пісалі крытыкі, бо яны паказваюць пэўную рысу, аспект, у сэнсе творчасці... Але рассакрэціць аўтара? Як і чалавека — сама ведаеш... Праўда, твор, гавару пра верш, (...)