Шчадруха

Алена АНІШЭЎСКАЯ

Платы амаль па верхні пояс стаялі ў пушыстым снезе. Мяккія пярыны ляжалі на стрэхах хат. Сёлетняя зіма не скупілася: шчодра прымарожвала ды пасыпвала белым пухам.

Вечарэла. Непрыкметна, нібы крадучыся, надыходзіў зімовы вечар.

Заскрыпелі шырокія дзверы старой хаты, і на падворак не столькі выйшла, а хутчэй за ўсё выкацілася цётка Тэкля. Яна надта ж баялася прастуды, апраналася ў безліч кофтаў, душагрэек, сардакоў і прыкрывала ўсё гэта старым, моцна паношаным кажухам. Выглядала яна як тоўсты куль саломы. Сёння ж паверх на ўсё накінула прыгожую ваўняную хустку. Вядома, незвычайны той вечар — паводле даўнішняга звычаю яго завуць шчадрухай.

Тэкля ад вайны стала ўдавою. Дзяцей у яе не было, а сядзець адной у хаце, асабліва ў такі вечар, яна не любіла. Дзверы замкнула доўгім драўляным ключом, якім ужо на памяць трапляла ў дзірку вушака. Адняла ад прызбы абмёрзлую мятлу і паклала на тое месца ключ, нагарнула на яго снегу, а мятлу схавала за хату. Падумала: „Сёння трэба зважаць на ўсялякія хлапцоўскія свавольствы!” Вось у мінулым годзе прывалаклі ў вароты ёй куль саломы, застрыкнулі мятлу, а зверху, нібы капелюшом, прыкрылі вядром, знятым з коварата. Яшчэ і непрыемнасць з гэтага выйшла: Рыгор прыйшоў на Новы год забіраць тую салому, бо быццам з яго клуні яе выцягнулі, а і ёй самой гэты куль прыдаўся б. Пачалі яны сварыцца, а людзі кажуць: „Пасварышся ў такі дзень — то ўвесь год будзеш грызціся з суседзямі”. (...)