Пра мінулае Шчытоў

Аляксей МАРОЗ

Мужчына, якога я спатыкаю ў Шчытах-Дзенцялове, прапануе заехаць у стары дом Гаворскіх. Былі яны ініцыятарамі праектаў па адукацыі і павышэнню ўзроўню жыцця насельніцтва Шчытоў. Вялікі драўляны дом непадалёк дарогі з Крывой у Орлю нядаўна быў адрамантаваны і адноўлены. Аднак захаваўся ў ім колішні выгляд і дзякуючы таму вылучаецца ён на фоне сучаснага вясковага будаўніцтва. Сустракае мяне старэйшая жанчына, ураджэнка Асоўкі, якая цяпер з’яўляецца ўласнікам хаты і навакольных палеткаў.

— Я пасялілася сюды толькі ў 1975 годзе. Пасля вайны маёнтак купіла сям’я Дамброўскіх. Жылі тут Ян і Міхаліна, якіх я даглядала. Пасля яны перадалі гэты дом мне. Спачатку быў ён накрыты гонтамі, а пасля замянілі іх шыферам. Апошнім часам я палажыла на дах атуліну. Трэба было мяняць таксама знішчаныя фрагменты канструкцыі даху, — кажа Ванда Бжазоўская, якая таксама рамантавала паверх дома.

Заўважыўшы, што я фатаграфую дом, на вуліцу выходзіць сусед Ванды, Мікола Паўлючук. Запрашае ён мяне ў хату і з ахвотай пачынае расказваць успаміны свайго бацькі, які працаваў у шчытоўскіх паноў.

— Мне запамятаўся расказ бацькі пра братоў Адольфа і Рурыка (пасля Уладзімір Тымашыцкі патлумачыць мне, што так у народзе называлі яго дзеда), якія валодалі панскім маёнткам. Выводзіліся яны з каталіцкай сям’і і Адольф (...)