Вайна пачалася на досвітку

Школа з чатырох класаў была ў Слохах. Вучыла ў ёй пані Мазурова з Клыжоўкі, а яе мужык не вучыў. У школу хадзілі ўсе, цэлы час.

Калі ў 1939 годзе падыходзілі саветы, то ім у Слохах браму паставілі, але пабаяліся польскіх разбіткаў і знялі. А як рускія пад’ехалі, то зноў хуценька паставілі. І стол вынеслі, з хлебам і соллю. А саветы паехалі далей, бо думалі, што граніца пад Варшавай будзе. Заехалі ў Саколаў і адтуль вярнуліся, з трафейнымі кажухамі. А важнейшыя ў Седльцы ездзілі.

Зараз граніцу ўстанавілі, зрабілі на шашы, дзе старажоўка, заставу, а пасля ў Турне; за маёй стадолай яшчэ падмурак ёсць.

На смузе павесілі плахту і ад акумулятараў фільмы паказвалі, як у Фінляндыі ваявалі. У Слохах зрабілі сельсавет, яго прадсядацелем назначылі вяскоўца Васіля Гуменяка. Нядрэнны быў ён, але пасля вайны ў СССР выехаў.

Мой бацька пераходзіў граніцу на Бугу, бо меў яшчэ польскія грошы, якія пад саветамі ўжо не хадзілі, але пад немцамі яшчэ можна было купляць за іх; многія так хадзілі. Майго бацьку злавілі пагранічнікі і адправілі на пяць гадоў у лагеры; зведаў ён Волагду, Манчагорск, Мурманск... Толькі з войскам Ванды Васілеўскай вярнуўся ён...