Ніва № 25 (2562), 19 чэрвеня 2005 г.
Меў быць калгасны райАляксандр ВЯРБІЦКІКаля Баброўнік стаяла калісь сем вялікіх жывёлагадоўчых павільёнаў. Сёння стаяць толькі два, ад пяці засталіся адно разваліны. У адным з будынкаў развешана старая аўчына і на старым сене раскіданы авечыя кармушкі. У суседнім будынку бачу двух рабочых, пытаю іх пра лёс колішніх збудаванняў.— Гэта ўласнасць калгаса ў Лужанах. Старшыня калгаса пляц прадаў нейкім варшавякам, а дахавыя канструкцыі забраў у Лужаны каб накрыць павільёны для гусей. Больш мы нічога не ведаем, распытвайце ў Лужанах. У Лужанах заходжу на першы панадворак. Вітае мяне фальклорная карціна: пасярэдзіне стаіць запрэжаны ў аглоблі конь з начэпленай на галаву торбай, а на століку пад вокнамі шкло і элементарная закуска, за столікам два яшчэ цалкам шустрыя мужчыны. Калі прадстаўляюся, адзін з мужчын узрадавана кліча з хаты гаспадыню, а мне кажа: — Напішыце, каб таго Валэнсу павесілі за тое, чаго ён нарабіў. — Заходзьце, — запрашае гаспадыня, — добра што вы з’явіліся, а то ўжо мы ў тэлевізію хацелі пісаць, паню Яваровіч прасіць! Неўзабаве з’яўляецца і пакліканая мужчынамі суседка. Бо ў іх усіх бязвыхадная бяда. Пасля вайны Лужаны апынуліся на польскім баку, граніца праходзіла ў вербах за вёскай. Калектывізацыя завітала крыху пазней, у 1950 годзе. З гміны ў Крынках прыязджалі, багацейшых гаспадароў падаткамі абклалі, бедныя самі сталі пісацца ў калгас і апошнія пайшлі за імі...
|