Цудам у мастацкі гурток

— Ці любіш калі называюць Цябе праўнучкай Шагала?

— Ой! гэта было так даўно.

Ну — як мы падобныя? Можа так, што і ён, і я, маем свой уласны свет.

— У Тваім мастацкім свеце вельмі прыстуная беларуская праваслаўная вёска, асабліва ў апошнім цыкле „Одпуст”. Ці ён інспіраваны нейкай канкрэтнай мясцовасцю?

— Гэта мой вопыт з часоў дзяцінства, напэўна паўплывалі і вёскі, у якіх я пабывала — гэта Мокрэ, Тапоркі...

— Ёсць такая карціна з конікамі.

— Такое памятаю з дзяцінства, калі з бацькамі прыязджала на одпуст у Падбелле. На пялцы, крыху далей ад царквы, стаялі коні і ўсе мелі завешаны ілбы торбамі з аброкам. Пасля багаслужбы дзедка ішоў запрагаць коніка і мы вярталіся фурманкай у Мокрэ.

— У запрэзентаваным на выстаўцы цыкле „Тутэйшыя”, распазнаю менавіта Тваіх дзядоў з вёскі Мокрэ. Бачу там смерць, хаўтуры, самотнасць...

— Дзядулі няма ўжо ў жывых. Але ў „Тутэйшых” апрача смерці і жалобы ёсць таксама любоў, надзея, у канцы дарогі з’яўляецца сабака...

— Бабулю Марыю Нікіцюк ведаю як народную спявачку. Калі летам 1998 года я з моладдзю збірала на Бельшчыне песні, бабуля праспявала нам „Ой, выйду я на той ганок”. Гэтую песню я пачула толькі ў яе доме.

— Бабуля і далей спявае. Яна таксама спецыялістка ў г.зв. мануальных працах. Раней, перад святамі прыходзілі людзі і прасілі, каб яна выразала такія выцінанкі-занавескі. Яна таксама ткала і рабіла на прутках.

— Ці Твае швэдры маюць нешта з яе ўзораў?

— Напэўна ёсць там захапленне такім вясковым стылем нашых бабуль. Там вельмі многа колеру і такіх нестандартных спалучэнняў. Гэта трымаецца ўсё разам — фартушок у гарошкі на спадніцу ў клетачку, да таго блузка ў кветкі, хустка ў нейкія ўзоры, кветкі, камізэлька ў палоскі. Такі стыль мяне інспіруе, ён цікавейшы як вуліца ў Варшаве.

— Тваё захапленне вёскай не толькі святочнае, размаўляем жа на мове продкаў.

— Вельмі важна ведаць свае карані, мінулае, традыцыі. Таксама тое, што перажылося ў дзяцінстве. Гэта аснова, пасля гэта дапамагае.

— Як думаеш пра Мокрэ?

— Мне здаецца, што я там была заўсёды, што заўсёды існуе стогадовая хатка маёй бабулі, што заўсёды была вёска. З другога боку — кожны раз адчуваю, быццам я там першы раз. Раблю здымкі, якія ўжо зрабіла раней, лаўлю сябе на тым, што тыя самыя рэчы зноў і зноў мяне цікавяць. А прыязджаю туды ўжо трыццаць гадоў.

— А як мясцовыя людзі ўспрымаюць Цябе, вядомую мастачку?

— Людзі глядзяць на мяне праз прызму маіх бацькоў. Ім важна — які я чалавек.

— Калі Ты пачала маляваць?

— Гэта было, здаецца, у другім класе. Я вучылася ў бельскай „тройцы”. Аднойчы прыйшоў да нас на ўрок спадар Цесля і стаў набіраць дзяцей у мастацкі гурток. Ён загадаў, каб мы зрабілі малюнкі на заданую тэму, толькі мяне не прынялі за першым падыходам. Прынялі затое майго брата. Мне вельмі хацелася хадзіць на гэтыя заняткі. І калі ён прыходзіў дахаты з новай тэмай, я сядала побач і мы разам малявалі. А пасля, нейкім цудам, прынялі і мяне ў гэты гурток.

— У Цябе брат-блізнюк. Ці ён таксама пайшоў у бок мастацтва?

— Не, ён стаматолаг, але ён вельмі сябруе з мастацтвам.

— Сярэдняя школа?

— Мама мяне не пусціла ў Супрасль, сказала што там п’юць і кураць. Таму я паступіла ў Бельскі белліцэй. Праўда, спачатку я думала пра музыку, хадзіла яшчэ ў музычную школу ў клас фартэпіяна і кларнета. Пра жывапіс падумала пасля другога класа, тады пачала ездзіць да Лёніка Тарасэвіча.

— Ці дапамог факт, што Ты абітурыентка белліцэя?

— Мабыць, хоць трэба было здаць экзамен, які доўжыўся два тыдні.

— Сённяшняя выстаўка завяршае 2003 год. Зараз Ты ўжо на іншым этапе? Ёсць „Одпуст” з 2004 года. Што далей?

— У чэрвені, разам з сябрамі рыхтую гэтыя гісторыі, як і згаданы „Одпуст” у мультымедыйным варыянце, значыць, літаграфіі папоўніць гук, музыка, рух, — словам, дойдуць новыя элементы. З іншых рэчаў — зноў займаюся жывапісам.

PS. Выстаўка працуе з 3 па 31 сакавіка 2005 г.