Ніва № 10 (2547), 6 сакавіка 2005 г.

Развітанне з часткай нашай гісторыі

Марэк ЦЫБАРТ

У Найробі — сталіцы далёкай Кеніі год назад, 2 сакавіка 2004 г., памёр нестар польскай арыстакратыі князь Яўстафій Севярын Сапега — прадстаўнік заслужанага для Падляшша і важнага ў гісторыі Вялікага княства Літоўскага княжацкага роду Сапегаў. Прах нябожчыка 31 ліпеня 2004 г. быў пахаваны ў парафіяльным касцёле ў Боцьках.

Гісторыю Вялікага княства Літоўскага, не ўпамінаючы Сапегаў, расказаць нельга, бо ўвесь гэты род пакінуў у ёй добры след. Сапегі далі айчыне 38 сенатараў і ніводнага здрадніка ці інтрыгана. Сейм Рэчы Паспалітай ужо ў 1768 годзе прызнаў сапраўдным княжацкае званне гэтай сям’і. У гісторыі вядомыя дзве лініі гэтага роду: кодзенскія Сапегі і другая лінія — ружанская, званая яшчэ северскай. Абедзве лініі карысталіся гербам Ліс. Сапегам стагоддзямі спадарожнічалі тры страсці: любоў да Бога, любоў да Айчыны, любоў да сям’і. Магчыма, дзякуючы гэтаму так высока цэнім маральны ўзровень гэтага роду.

Боцькі звязаныя з Сапегамі прынамсі з пачатку XVI стагоддзя. У 1508 годзе гэтую мясцовасць атрымаў віцебскі ваявода Іван Сямёнавіч Сапега, а год пазней заснаваў ён тут мястэчка на магдэбургскім праве. Івана Сямёнавіча пасля смерці пахавалі ў боцькаўскай царкве. Пачаткова гэты род быў праваслаўнага веравызнання, але з часам яго прадстаўнікі, падвяргаючыся модзе на рэнесансныя рэлігійныя навінкі, сталі пратэстантамі. У перыяд ярай контррэфармацыі ў Польшчы, як большасць кальвінскай шляхты, Сапегі паступова пераходзяць на каталіцызм...

(...)