Przywalic kacapom

Яўген МІРАНОВІЧ

Акцыя НІК супраць „Нівы” не мела б ніякага сэнсу, калі б падобнага патрыятычнага заангажавання не праявілі мясцовыя польскія журналісты. Калі толькі Шэрлаку Холмсу беластоцкай журналістыкі падкінулі дакументы, той няшмат разумеючы іх змест адчуў, што прыйшоў час замацаваць за сабою славу бескампраміснага змагара з любымі парушэннямі законаў. Лепш трапна не маглі выбраць. Нікітаровіч, пішучы ў „Кур’еры паранным” пра здзейсненыя ў „Ніве” „злачынствы”, безупынна паўтараў, што ён і яго рэдакцыя як першыя атрымалі сакрэтныя дакументы кампраметуючыя „Ніву”. Мясцовы чытач, чытаючы гэтыя звесткі, з зайздрасцю мог канстатаваць: „Оni pierwsi dostapili laski wlasnorecznie przywalic kacapom”. Найбольш характэрнае ў той час было тое, што так у сапраўднасці ніхто нават не хацеў ведаць у чым справа, але адчувалася, якую прыемнасць дае г.зв. беластоцкім элітам магчымасць „przywalic Bialorusоm”. Адазваліся першабытныя этнічныя інстынкты, але тады яны толькі разбуджаліся, каб праявіцца ў поўным маштабе восенню гэтага года.

Можна сабе толькі ўявіць з якой асалодай хвалю нянавісці да „Нівы”, якая пралілася ў масмедыях у першых днях кастрычніка, успрымалі ў беластоцкай дэлегатуры НІК. Усё пэўна прайшло лепш чым сабе там уяўлялі. Пракуроры грымелі на хвалях Радыё Беласток і ў газетах, аб’яўляючы ўсяму свету якой вялікай пагрозай для Польшчы з’яўляецца дзейнасць Праграмнай рады тыднёвіка „Ніва”, а беластоцкая свабодная прэса кожнага дня пашырала спісак злачынстваў з нашым удзелам. Нават „правдзівы поляк” Ян Онішчук, журналіст часопіса для ломжынскай дробнай шляхты — „Кантакты” — не сумняваўся ў тым, што выдаўцы беларускай газеты гэта злачынцы. Уся „руская” гміна перапалоханым голасам шаптала: „Навошта вам, хлопцы, гэтыя газеты, школы і нікому непатрэбная мова, навошта іх раздражняць”. Зноў у вушах беларускага насельніцтва рэхам прагучэлі злавесныя словы „Бурага” і яму падобных: „Zapamietajcie, k..., ze tu jest Polska i nie ma na tej ziemi miejsca dla zadnych Bialorusinow”.

Салідарнасць з „Нівай” праявілі ў той час усе беларускія журналісты, амаль усе дзеячы беларускіх арганізацый і беларусы, якія ніколі не ангажаваліся ў нацыянальнае жыццё. Нахабная прапаганда польскіх медыяў успрымалася як звычайная агрэсія. Шмат хто званіў з пытаннем: „Як можам вам дапамагчы?” Нікога асабліва не здзіўляла тое, што нейкая дзяржаўная ўстанова праводзіць антыбеларускую дзейнасць. Гэта як бы стан нармальны ў гісторыі нашага народа. Атмасфера на Беласточчыне ўсім вядомая. Знамянальнай стала салідарнасць з намі беларусаў усяго свету. Упершыню адчувалася, што існуе ў свеце беларуская нацыя, што калі б’юць беларусаў у Беластоку, боль адчуваюць у Мінску, Гродне, Вільні, у дыяспары, што ў Еўропе, Аўстраліі і Амерыцы.

Арганізатары антыбеларускай акцыі хіба чакалі іншых вынікаў, напэўна не кансалідацыі беларускай грамадскасці на Беласточчыне. Аднак, у іх руках дзяржаўныя ўстановы, улада і прапаганда. У іх атручанай ядам нянавісці свядомасці 50 тысяч беларусаў гэта пагроза для Польшчы і палякаў. Таму спектакль, які пачаўся вясной мінулага года, будзе яшчэ працягвацца.