Наіўныя меншасці

Яўген ВАПА

Шанц на хутчэйшае прыняццё закону народнымі абраннікамі з’явіцца тады, калі абавязкова з усмешкай на твары задэкларуем, што мы добраахвотна і канчаткова хочам спаланізавацца. І просім ласкава парламенцкую палату прызначыць часовы прамежак для гэтага працэсу. Напрыклад, да 2010 года. Ужо сёння можна ўявіць, якой займальнай і гарачай будзе сеймавая дыскусія наконт такога тэрміну. Пяць, дзесяць, а мо і пятнаццаць гадоў адтэрміноўкі запатрабуе шызануты ў вачах сяброў-дэпутатаў спадкаемца нейкай так званай дэмакратычнай плыні. У канцы канцоў Сейм, узрушаны такой грамадзянскай ініцыятывай сваіх нацменаў, дазволіць карыстацца мянушкай беларуса, немца, украінца, расіяніна, літоўца, чэха, славака, лэмка, татара, караіма, жыда і г.д. па, мабыць, пад пяць дзесятак асоб для кожнай меншасці. Прызначаць ім камфартабельныя цырковыя домікі, у якіх будуць вазіць іх па ўсёй краіне і па-за межамі, прэзентуючы ў нацыянальных касцюмах сваё неўміручае, духоўнае багацце. У час выступаў будуць яны атрымоўваць бурлівыя апладысменты і шмат цукерак, ад якіх павыпадаюць апошнія зубы. Каб не палохаць гледачоў бяззубымі ратамі, на кошт дзяржавы забяспечыцца ўсіх выступоўцаў бліскучымі пратэзамі, выглядаючымі здалёк як у тэлероліках з рэкламай зубной пасты. Такім чынам шматкультурны воблік Рэчы Паспалітай — гарантаваны. Воблік, на які так ахвотна ўсе спасылаюцца. А ў рамках славутай талерантнасці і міжкультурнай адукацыі ў Падляшскім ваяводстве і абавязку публічных медыяў беластоцкага радыёвяшчання і тэлебачання наконт нацменаў у праграму будуць уведзены песні „Hej, sokoly” i „Hej, Сyganie”. Затое песня „Pokochalam pieknego Bialorusa” без перапынку будзе гучаць у ваколіцах Пярэмышля. У такія дзеянні ўпісваецца таксама і фотапраект „Unia tu juz byla”, так моцна рэкламаваны маршалкоўскімі ўладамі ваяводства. Паслалі яе нават зараз у егіпецкі Каір разам з акцёрамі беластоцкага драматычнага тэатра, запрошанымі там на выступы. Можа быць драматычна, калі мясцовыя гаспадары — арабы — будуць прымушаны аглядаць штодзённа адышоўшы жыдоўскі свет Падляшша і іншых схізматыкаў. Ці стрымаюць сваю гасціннасць і што падумаюць пра прыезджых?

Найлепей у нас атрымоўваецца размова і праекты пра тых, якіх ужо няма. Няма меншасцей, няма праблемы. А тады ёсць грошы. Шаноўныя ўладары, сыпніце грошам для аўтараў вышэйзгаданага праекта, няхай разам з паліцыяй абфатаграфуюць апошніх, жывых беларускіх абарыгенаў Падляшша. Чаму з паліцыяй? — могуць абурацца рэалізатары. А вось таму, бо як піша Марэк Гензлер у 39 нумары тыднёвіка „Палітыка” ад 25 верасня 2004 г. у артыкуле „Az do DNA”, хутка прыйдзе час, што калі нас затрымае паліцыя, то скажа адкрыць рот і спецыяльнай прыладай пабярэ знутры рота клеткі, перашле іх у лабараторыю, якая зафіксуе наша генетычнае ДНК. Калі не захочам адкрыць рот, то паліцэйскі можа нас да гэтага прымусіць. Такім чынам экспедыцыі сярод нацыянальных мяншыняў збяруць таксама матэрыял важны не толькі для культуры і бяспекі дзяржавы, але таксама і для біялагічных доследаў. А пакуль да такога, то на гэтым тыдні, яшчэ традыцыйным метадам, паліцыя абфатаграфавала (быццам забойцаў) і ўзяла адбіткі пальцаў ад усіх сябраў управы Праграмнай рады Тыднёвіка „Ніва”. Зачыталі таксама акт абвінавачання накіраваны ў пракуратуру (быццам не так скарыстаны намі грошы на выдаванне газеты — абсурд). І зноў усё стала згодна з традыцыяй. Беларускія справы абазначаюць у нас надалей толькі клопаты.