Вера „страчанага” пакалення

Уладзімір ХІЛЬМАНОВІЧ

Гэтыя чатырнаццаць гадоў можна выразна падзяліць на два перыяды — да 1994 года (усталяванне дзяржаўных інстытутаў) і пасля (знішчанне незалежнасці краіны). Можна ў якасці падзелу ўзяць і 1993 год, калі Кебіч высунуў ідэю адзінай рублёвай зоны з Расіяй. Наменклатурная бюракратыя ўжо ачомалася і пачала сваю калабарацыянісцкую палітыку, але інерцыя дзяржаўнага будавання яшчэ брала сваё. Новаму „главнакамандуюшчэму” спатрэбілася каля году часу, каб развярнуць краіну на Усход. За дзесяць гадоў ад дзяржаўнасці засталіся толькі два знешнія элементы — назва дзяржавы і свае грошы. Усё астатняе — гімн, сцяг, герб, мова, мяжа, знешняя палітыка, святы — альбо чужынскае, альбо сурагатнае. Ёсць, праўда, галоўны чыннік, які дазваляе аптымістычна глядзець у перспектыву. Гэта — дзяржаўна-нацыянальная самаідэнтыфікацыя людзей. Вынікі апошняга перапісу насельніцтва яскрава выявілі рост свядомасці ў нацыянальным рэчышчы. Мова, хаця і засталася галоўным фактарам (інакш і быць не можа!), але перастала быць адзіным паказнікам нацыянальнай тоеснасці...

(...)