Навагоднія сны

Міхась АНДРАСЮК

І ў гэтым моцным і справядлівым сне дайшоў да мяне знаёмы голас рэдактара:

— Трэба фельетон у „Ніву”. Хутка, разумна і цікава чытачам.

— Зараз трэба? — спытаў мой справядліва-сонны голас.

— Зараз.

— А пра што?

— Пра жыццё. Год завяршаецца, людзі святкуюць. Ну, тэмаў зараз бы цацак на ёлцы, — cказаў ён і адключыўся.

І я ў сваім сне астаўся сам адзін. Сеў за пісьмовы стол і задумаўся. Тэмаў быццам шмат, а ўсё-такі не пішацца. Словы ніякім чынам не складаюцца ў радкі. Радкі рассыпаюцца кожны ў сваім напрамку. За думкамі не стаіць ніякая разумная выснова.

Так менавіта бывае, калі пісаць трэба, а ў галаве, калі б не кругленькія бурбалкі ад шампанскага — бязмежны вакуум.

Ад кашмараў сон пагусцеў, дайшоў да межаў абсалюту. І разгарнуўся — здавалася — на ўсю вечнасць.

Калі я разбудзіўся, стрэлкі гадзінніка прычалілі якраз да паўднёвага берага дня. Нешта мяккае, цёплае, па-чалавечы жывое муляла ў спіну. „Няўжо не сам адзін вярнуўся з развітання двухтысячнага трэцяга?” І памяць узялася вылузваць здарэнні апошняга вечара. Быў там аркестр з шасці асоб, і шампанскае, і панюсі ў бліскучых сукнях — бландзінкі і брунеткі, і зіхацелі ў танцы навагоднія прычоскі, якія — з-за багатай кампазіцыі колераў і кшталтаў — папраўна назваць зможа адно цырульніцкая фантазія.

І ўсё. Ніякіх абразкоў, ніякіх слоў, ні жэстаў, што апраўдоўвалі б прысутнасць чужой асобы ў маёй хаце, пад маёй коўдрай.

Націскаючы далікатна падушку, перакульваючыся з патыліцы на правае вуха, галава крадком пайшла ў разведку.

Зірнуў я і здубянеў. Чалавек, што прытаіўся за спіною, паказаўся неяк знаёмы. Знаёмыя вочы, бровы, нос, вусны.

Гэтае ж аблічча сустракаю штодзённа пры нагодзе ранішняга брыцця!

— Ты хто такі? — спытаў я.

— Я — гэта ты, — адказаў ён.

— Як жа — ты можаш быць я?

— Ну, нармальна. Разышліся мы ўчора. Ты пайшоў у танец, мне не да танцаў якраз. Ты спяваў — мне не спявалася. Ты шампанскім ласаваўся — я слёзы каўтаў. Вось і раздзяліліся мы. Раздвоіліся. І зараз нас два.

— Не можа быць два ў адным. Прырода не ведае такіх сітуацый.

— Прырода прыродай, а — сам глядзі. Здараюцца цуды, аб якіх і філосафам не снілася. Асабліва ў нашым мястэчку. А ты дрэнна сябе ўчора паводзіў. Непрыстойна. Прыстойныя людзі ў пост не танчаць. Горла на частушкі-дрындушкі не псуюць. Прыстойныя людзі зараз....

— Якімі справамі зараз займаюцца прыстойныя людзі, я не ведаю. А танчыў як і ўсё мястэчка, як і ўсе танчыў я, як і другія. А дзень не такі ён ужо і будзённы. Глядзі во, чырвоным колерам у календары адводзіцца.

Зірнуў ён у мой каляндар адным вокам, а потым памаленьку, саноўна працягнуў руку пад падушку і не зводзячы вачэй з майго твару, пад’ехаў пад сам нос нейкай бумажкай:

— Дзе чырвонае? Што чырвонае? Па маім календары, а хачу заўважыць — самы справядлівы гэта каляндар — о-го да чырвонага яшчэ. Тыдзень. Як не лічыць.

Працягваць дыскусію паказалася залішне. Адкінуўшы коўдру, я ўзняўся на ногі. Тузануў і яго:

— Падымайся. Справы ёсць неадкладныя.

— А якія справы? — раскошна пацягнуўся, не надта падабалася яму адступаць цёплую пазіцыю.

— Фельетон у „Ніву” пісаць будзем. Тэлефанавалі. Хочуць хутка, разумна і цікава чытачам. А ў галаве — хоць шаром качай. Ніякай думкі.

— І ў страўніку тое ж. Пакуль на працу, можа перакусіць што-небудзь, падмацавацца? Тады і ў мазгах пасвятлее, — ён усё-ткі выбіўся з-пад коўдры, босымі нагамі абмацваў падлогу. Здаецца — адчуваў сябе быццам дома. Наблізіўся да халадзільніка, раскрыў дзверцы, злётаў вокам у марознае нутро.

— Адно паляндвіцы, кілбасы, — скрывіўся. — Рыбка якая на актуальны час спатрэбілася б.

— Рыбкі якраз няма. А крамы сёння не працуюць, мабыць, не ведаюць яны твой календар. Упляцеш, што даюць і за працу час брацца — рашучым жэстам я пад сам нос падставіў яму талерку з кілбасамі і паляндвіцамі.

Мой дублікат аказаўся чалавекам характэрным, моцным. Закапыліўшы нос, адступіў на гасцінны пакой, прысеў у фатэль.

— Мяса не буду — з традыцыяй калізія. А за парожнім страўнікам не хачу і не магу. Думай сам. Папраўдзе не мне, а табе тэлефанавалі.

Прысеў я на кухоннай табурэтцы і праз прыадкрытыя дзверы глядзеў на сваё альтэр эго, што бестурботна, бесклапотна па-дзіцячы задрамала ў фатэлі.

Падумаў яшчэ і пра няшчасную „Ніву” — не шанцуе для яе, не з’явіцца на яе старонках разумны, ды чытачу цікавы навагодні фельетон.

А затым галава расслабілася, кульнула ўбок, на плячо. І пацягнула за сабою ўсё апошняе. І я зваліўся на падлогу. Расплюшчыўшы вочы — здзівіўся: чаго ж ляжаць мне на гасцінным пакоі, побач з тапчаном? А потым зірнуў на гадзіннік — з першага ў 2004 асталася адна гадзіна. Прайшоў той самы чаканы дзень не бач калі.

Ды нічога ўсё, цераз трынаццаць дзён зноў будзе Новы год у нашым мястэчку.