Беласточчына — краіна шчаслівай старасці

Яўген ВАПА

Czujcie sie w nim, jak we wlasnym domu

Прыемна моцна занятай палітычна-адміністрацыйнай эліце правесці ў нас свабодны час; у драўляных дамах, пушчанскіх леснічоўках, на паляваннях, каштуючы кумпяк і напіханую пальцам каўбасу. Калі ёсць яда, будзе і культура. За чарку і скварку спяваць і танцаваць будзем перад вамі, як прэзідэнт Кваснеўскі перад спецкамісіяй. Бо вы такія спагадлівыя — любіце „рускія” песні.

Мы мясцовыя — бяздарныя; нат працы не зможам знайсці. Адзіны выхад — запісацца ў партыйнае, сямейнае жыццё і можа павязе. А так у сапраўднасці наш рэальны шлях — гэта дамы сацыяльнай дапамогі і там вызначаецца нам месца. Віцэ-ваявода Ежы Паўяновіч на адкрыцці Дома ў Старыне гаварыў (прыводжу за „Кур’ерам паранным”): „W Starzynie znajdzie swoj dom kilkadziesiat osob i zamieszka w standardzie prawdziwie europejskim. Czujcie sie w nim, jak we wlasnym domu”. Дзякуй за ласку. Што ж за ўмовы, але я хацеў бы бачыць такі стандарт даступным у кожным доме ўсходняй сцяны. А каналізацыйная сістэма надалей мара нашых гмін. Водаправоды і тэлефоны з’явіліся ў нас толькі на пераломе ХХ і ХХІ стагоддзяў. Міністр замежных спраў Владзімеж Цімашэвіч, адзін з ініцыятараў пабудовы, прамовіў такім чынам: „Ten dom jest wspanialym pomyslem na to, co robic w biednych gminach, gdzie pozostaja puste budynki po szkolach” (прыводжу за „Кур’ерам паранным”). А мне наіўнаму лакальнаму патрыёту здавалася, што ў бедных гмінах трэба інвеставаць, каб не з’язджалі людзі, а школы павінны быць надалей школамі. Аніякія дамы сацыяльнай дапамогі не заменяць годнага жыцця ў сваёй уласнай хаце. Тады на апошняе развітанне пад вясковымі крыжамі прыйдуць суседзі і паспеюць даехаць дзеці, бо яны побач нас. І знойдуць час на апеку над намі. Бо на шчасце не мусілі ад’ехаць за хлебам у Амерыку, але могуць развіваць нашу Малую Айчыну.

Школа ў Старыне будавалася ў шасцідзесятых гадах у рамках агульнапольскай акцыі „Тысяча школ на тысячагоддзе Польшчы”. Зараз лепей сказаць „Дамы сацыяльнай дапамогі ў кожнай усходняй гміне”. І пад такім лозунгам таксама можна змагацца на выбарах, бо ў гаспадарчы цуд ніхто ўжо не паверыць. А ў газетах, не дай Божа, але поўна будзе аб’яў кшталту „Za miejsce i opieke w Domu Pomocy Spolecznej oddam w rozliczeniu dom i gospodarstwo w powiecie... (siemiatyckim, hajnowskim, bielskim, bialostockim, sokolskim)”.