Інтэграцыйны правал

Уладзімір ЛАПЦЭВІЧ

Апошнія дні кастрычніка характарызаваліся палітычнымі дэмаршамі. На адмысловай прэс-канферэнцыі прысвечанай беларуска-расійскім дачыненням Аляксандр Лукашэнка заявіў, што Расія, нібыта, ледзьве не пад прымусам цягне Беларусь у рублёвую зону. „Вось такім чынам дзейнічае кіраўніцтва Расіі, нам прапануюць — вазьміце расійскі рубель, гэта дабро для беларусаў, вазьміце, вы адразу ў два разы багацей станеце. А праз коску кажуць: але глядзіце, калі вы расійскі рубель не возьмеце, мы вам адкруцім галаву”.

Дайшло нават да персаналіяў. Беларускі прэзідэнт агучыў прозвішчы супрацоўнікаў адміністрацыі свайго расійскага калегі, якія, нібыта, і „ставяць палкі” ў колы інтэграцыі. Гэта, цяпер ужо былы кіраўнік гэтай адміністрацыі Валошын і ягоны намеснік Прыходзька.

Усе гэтыя „выкрывальніцкія” заявы прывялі да таго, што беларускі пасол у Маскве Грыгор’еў быў выкліканы ў расійскі МЗС, дзе атрымаў прадстаўленне „ў сувязі з выказваннямі несяброўскага характару ў адносінах да расійскага боку, якія прагучалі на прэс-канферэнцыі прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі”. На момант напісання артыкула аб нейкім выкліканні ў адказ расійскага пасла ў Мінску чутна не было.

Не абышоў сваёй увагай А. Лукашэнка і стасункі з „Газпрамам”, які ён назваў другім расійскім міністэрствам замежных спраў, які патрабуе ад Беларусі немагчымага — продажу кантрольнага пакета акцый „Белтрансгаза”, манапаліста беларускай газавай сістэмы. Самае дзіўнае, што гэтую немагчымасць з пункту гледжання кіраўніка Беларусі можна пераадолець, калі „Газпрам” дазволіць здабываць газ са сваіх свідравін. Для кіраўніцтва кампаніі такая прапанова падаецца ўвогуле не вартай разгляду. І гэта зразумела, за не надта каштоўную і састарэлую газатранспартную сістэму Беларусі аддаваць крыніцу абагачэння падаецца, па меншай меры, дзіўна.

Тое, што лукашэнкаўская Беларусь „усур’ёз і надоўга” сапсавала палітычныя і эканамічныя адносіны з Еўропай, ужо, напэўна, ясна ўсім. Але зараз можна канстатаваць, што абазначылася тэндэнцыя сапсавання адносін і з партнёрамі па СНД.

28 кастрычніка на пасяджэнні кіраўнікоў урадаў Еўразійскай эканамічнай супольнасці (ЕўрАзЭС) выконваючы абавязкі прэм’ера Беларусі Сяргей Сідорскі заявіў аб тым, што ён не падпіша раней узгодненыя прэзідэнтамі „Прыярытэтныя напрамкі развіцця ЕўрАзЭС на 2003-2006 гг.” пакуль расійскі бок не пагодзіцца на кампенсацыю за ўвядзенне свайго рубля на тэрыторыі Беларусі. Больш таго, Расія мусіць пагадзіцца на розныя патрабаванні Мінска па „саюзнай дзяржаве”. У выніку, прадстаўнікі Расіі, Казахстана, Кіргізіі і Таджыкістана (краін, што ўваходзяць у ЕўрАзЭС) мусілі патрабаваць тлумачэнняў у беларускага выконваючага абавязкі прэм’ера. І не толькі за агучаныя раптоўна пазіцыі, але і за запазычанасць Беларусі ў агульны бюджэт арганізацыі. „Мы прызнаем факт недаплаты, але з-за адсутнасці фінансавых крыніц прапануем адкласці абмеркаванне пытання”, — распавёў Сідорскі. А „інтэграцыйныя працэсы ў рамках ЕўрАзЭС, агавораныя „Прыярытэтнымі напрамкамі”, уваходзяць у супярэчнасць з аналагічнымі працэсамі ў рамках Саюзнай дзяржавы Расіі і Беларусі”. Гаворачы звычайнымі словамі адказ такі: у нас свая інтэграцыя і яна мусіць быць толькі такой, якой мы хочам, а на меркаванні сваіх партнёраў зважаць не жадаем, не тое што ім грошы даваць.

Сэнс усіх такіх падзей вырысоўваецца зразумелым — правал „інтэграцыі па-лукашэнкаўску” раззлаваў беларускае кіраўніцтва на інтэграцыйныя памкненні пуцінскай Расіі, яе натуральнага жадання быць адной з важкіх і паважаных краін свету. Час постсавецкай раз’юшанасці ў Расіі праходзіць, расіяне ўсё больш і больш гавораць аб сваёй краіне як аб першай. На колькі гэта адпавядае рэчаіснасці — пытанне іншае, але відавочна адно — у беларускім „выратавальніку славян” патрэбы ўсё менш і менш. Сваіх хапае.