Віцебская трупа ў Гайнаўцы

Аляксей МАРОЗ

Монаспектакль пачаўся з вершаў і народных беларускіх песень. Адзін акцёр патрапіў прыцягнуць увагу вучняў. Дапамагло яму ў гэтым цікавае сцэнічнае афармленне з прымяненнем школьнай мэблі і прынесеных з панадворка дошак. Ліцэісты хваляваліся за герояў — Янука і Гражыну, каханне якіх раздзяліла смерць. Свята Купалля, апісанае на падставе гродзенскіх святкаванняў, белліцэісты маглі параўнаць з абрадамі Гайнаўшчыны.

Вучням спадабалася выступленне Пятра Ламана, вядомага акцёра і пісьменніка. Монаспектакль ставіўся на падставе яго аповесці „Радзіма Душы” са зборніка „Астравы”. Падзеі ў аповесці адбываюцца ў наваколлі Гродна, адкуль выводзіцца акцёр. Двух падарожнікаў трапіла ў Каложскую царкву. Сустрэлі там дзядзьку, які касіў траву. Расказаў ён незнаёмым пра стварэнне храма і гэтая гісторыя стала матывам монаспектакля.

— Ад маці ведаю як калісь людзі жылі на вёсцы. У монаспектаклі выкарыстаў я матчыны народныя песні, — сказаў Пётр Ламан.

Пётр Ламан перад ліцэістамі дэкламаваў свае вершы. Выдаў ён тры паэтычныя зборнікі: „Споведзь агню”, „Стары млын” і „Зерне імгненняў”. Піша на беларускай мове. Некаторыя творы былі перакладзены на рускую мову. Сам пераклаў з польскай на беларускую мову „Мужа і жонку” Аляксандра Фрэдры. Акцёр і паэт з’яўляецца членам Саюза беларускіх пісьменнікаў і Міжнароднай асацыяцыі пісьменнікаў ПЭН-цэнтр.

— Хаця выступаем толькі на беларускай мове, публіка не падводзіць і асаблівых правалаў не было. Трымаем высокі ўзровень, а нашы акцёры не распранаюцца на сцэне, каб прыцягнуць гледачоў. У Полацку на „Чорнай даме Нясвіжа” ў нас была большая публіка, чым у выступаючага тады маскоўскага тэатра, — кажа Пётр Ламан.

Віцебскі Нацыянальны акадэмічны тэатр імя Якуба Коласа дзейнічае з 1926 года. У тэатры занятых 56 акцёраў. Выступалі яны з пастаноўкамі ў Расіі, Літве, Германіі і Францыі. Тэатр атрымліваў прэстыжныя ўзнагароды. Некалькі гадоў таму ў Эдынбургу (Шатландыя) за пастаноўку „Запіскаў вар’ята” Мікалая Гогаля акцёры заваявалі Гран-пры. У віцебскім тэатры дзве сцэны: вялікая і камерная. Акцёры апошняй часцей выязджаюць за мяжу, бо для меншай групы лягчэй сабраць сродкі на паездку. Апошнім часам у тэатры ставіліся: „Стрэл у тумане” Васіля Быкава, „Сон на кургане” Янкі Купалы, „Новая зямля” Якуба Коласа і „Жанчына ў пясках” Абэ Кобэ.

— Нам падабаецца беларуская публіка Беласточчыны. Выступалі мы ўжо ў Гайнаўскім доме культуры і ў Крынках. Будзем намагацца прыязджаць у Польшчу, але складана знайсці дзеля гэтага спонсараў, — кажа рэжысёр Юрый Лізінгевіч. Многа гадоў працаваў ён дырэктарам тэатра, а зараз выступае як акцёр. Трэцяй асобай у віцебскай трупе, якая прыехала ў Гайнаўку, быў кампазітар Аляксандр Крыштаповіч. У монаспектаклі адказваў ён за музыку.