Пад знакам Камоцкага і Вайцюшкевіча

Мікола ВАЎРАНЮК

Пасля такой засцярогі, думаю, магу падзяліцца некалькімі аб’ектыўнымі, а пры тым асабістымі заўвагамі і ацэнкамі. Дзесяты юбілейны выпуск фестывалю да гэтага схіляе.

Віктар Шалкевіч — гарадзенскі бард і актор — абышоўся з юбілеем без цырымоніяў:

— Калі ідзеш на 155-ы фестываль беларускай песні і чуеш усё тое ж: „Касіў Ясь канюшыну”, — Шалкевіч з грымасай дэманструе перажыванні артыста на сцэне, якія можна параўнаць з болем зуба, — то нават найбольшыя патрыёты губляюць энтузіязм. Кожнае мерапрыемства павінна мяняцца. „Бардаўская восень” пачыналася вельмі цікава, тут можна было пабачыць сапраўдныя маладыя таленты, як хаця б „Белы сон” з Янкам Хохам і Мартай Драль. А потым нешта акасцянела.

Віктар Шалкевіч з характэрнай яму сціпласцю прамаўчаў, што сам у 1994 годзе быў маладым перспектыўным талентам і лаўрэатам Гран-пры першай „Бардаўскай восені”. Але нешта ў яго спасцярозе трапнага ёсць. У першай пяцігодцы былі адзначаны ўсе аксакалы беларускай аўтарскай песні. Пазнейшых лаўрэатаў фестывалю, думаю, не памятаюць найбольшыя заўзятары гэтага жанру музыкі, песні. Адно, што пасля іх засталося, — пяшчотная назва: „мяўкалы”.

Таму цешыць, што арганізатары скарысталі юбілей дзеля элімінацыі таго, што апошнімі гадамі выразна кульгала — конкурсу. Іншая станоўчая змена такая, што „Бардаўская восень” упершыню сёлета выйшла за гасцінны парог Бельскага дома культуры. Фестываль пачаўся канцэртам live у Беластоцкім радыё, а закончыўся ў Гайнаўцы. Але, безумоўна, найважнейшы і найлепшы канцэрт прайшоў у Бельску.

Два таленты

Падзеяй фестывалю была прэм’ера альбома „Паравіны году” гурту „WZ-Orkiestra”. Лідэр гурту Зміцер Вайцюшкевіч напісаў музыку да вершаў Алеся Камоцкага.

Вайцюшкевіч запрапанаваў арыгінальнае прачытанне простых слоў, няспешных, лірычных радкоў пра чалавека, які „запавольвае хаду” і дзякуючы таму заўважае такія звычайныя з’явы як: снег, дождж, сад у квецені, дзяўчыну, што чакае першага кахання. Жанр гэтай музыкі цяжка вызначыць, але ён недалёкі ад таго, як сваё выступленне назваў Лявон Вольскі: piosenka kabaretowa.

Зміцер Вайцюшкевіч добра вядомы ў нас як саліст гуртоў „Палац” і „Krivi”. Іграў першапланавыя ролі ў праектах: „Народны альбом” і „Я нарадзіўся тут”, выступаў з аўтарскімі праектамі „Цацачная крама” на словы Леаніда Дранько-Майсюка і „Балады”. Алесь Камоцкі кажа, што сцэнічны варыянт „Паравін году”, гэта выключна заслуга Вайцюшкевіча:

— Я напісаў словы і ўсё. Мая роля ў праекце больш-менш такая, як баяна Аляксандра Шувалава, — называе аднаго з сяброў гурту.

Баян Шувалава, аднак, у праекце вельмі важны. Як і скрыпка Ксені Мінчанкі, гітара Алега Івановіча, бас-гітара Вячаслава Сяргеенкі і акустычныя бубны Юрася Мартынава (на дыску інструментарый яшчэ багацейшы). Словы таксама не малаістотныя. Пра супольны плён Алеся Камоцкага і Зміцера Вайцюшкевіча Рыгор Барадулін напісаў: „два таленты ўжо да амаль геніяльнасці блізяцца”.

Вялікія адсутныя

Галоўны канцэрт фестывалю доўжыўся чатыры гадзіны, але наўрад ці былі ахвотныя пакінуць залу Бельскага дома культуры перад канцом. Пачынаў, як штогод, лірычна пад гітару Алесь Камоцкі. Яму на змену выйшаў дынамічны бумбамлітавец (ад літаратурнага аб’яднання Бум-бам-літ) Сяржук Мінскевіч, а першую частку канцэрта завяршыла „WZ-Orkiestra”. Другая частка, гэта: патрыятычна-іранічны Андрэй Мельнікаў, усё больш лірычны Віктар Шалкевіч ды ідал маладой Беласточчыны Лявон Вольскі. Гэты апошні пад акустычную гітару, з дапамогай срыпкі і баяна, праспяваў „выбранае” з „Крамбамбулі”, „Народнага альбома”, „Я нарадзіўся тут”. Несмяротныя „Тры чарапахі” гурту „NRM” паднялі бельскіх і гайнаўскіх ліцэістаў з месцаў. Канцэрт закончыўся танцамі пад сцэнай.

У час гэтае рэтраспекцыі ўсё-ткі забракавала некалькіх асоб. Калі казаць пра ўдзельнікаў фестывалю, дык безумоўна Касі Камоцкай. Не толькі таму, што без яе вобраз сучаснай беларускай паэтычнай песні — няпоўны. Але таксама таму, што дзякуючы ёй публіка „Бардаўскай восені” перажыла не адну цёплую хвіліну.

Юрка Асеннік у мінулым і спяваў на „Бардаўскай восені”, і, як старшыня Звязу беларускай моладзі, арганізаваў фестываль. А яго заўсёды дапрацаваныя плакаты адзначаліся арыгінальнасцю, да якой цяперашнім далёка.

Лявон Тарасэвіч у пачатках фестывалю быў бясспрэчным гуру яго арганізатараў. Фундаваў узнагароды. „Залатога Ваську” і сёння цёпла ўспамінаюць не толькі лаўрэаты гэтай прэміі. У апошніх гадах, аднак, ні гэтай узнагароды, ні самога яе аўтара на фестывалі не відно.

Неяк атрымалася хаўтурна. Прашу прабачэння. Гэтыя ж людзі жывуць і, пэўна, маюцца добра. Чаго жадаю і арганізатарам „Бардаўскай восені” — аднае з нешматлікіх у нас культурастваральных імпрэз. Хай з году ў год становіцца ўсё лепшай.