Мяжа з... форткамі

Мабыць, выпадкова адкрыццё пагранзаставы ў Шудзялаве (канчатковы этап ушчыльнення ўсходняй мяжы) трапіла на 3 кастрычніка, у дзень трынаццатай гадавіны задзіночання Нямеччыны, з якой ужо праз паўгода Польшча не будзе мець мяжы.

— Гледзячы на Шудзялава, я хацеў бы, каб гэта быў знак нашай зусім новай палітыкі і сітуацыі, — сказаў міністр Янік. — Будуем шчыльную мяжу, але хацелі б, каб у ёй было больш фортак. Каб гэта не была мяжа, якая раз ды назаўсёды адгародзіць ад нас нашых суседзяў, сяброў і супрацоўнікаў. Будуем гэту мяжу не таму, каб паставіць тут вялікую сцяну, але каб пільнаваць і кантраляваць нашу і суседскую бяспеку.

У сваю чаргу камендант Памежнай службы ген. Юзаф Клімовіч у чарговы раз падкрэсліў:

— Ушчыльненне нашай мяжы ні ў якім выпадку не з’яўляецца пабудовай новай сцяны ў Еўропе і адмяжоўваннем сябе ад суседзяў.

Пазней у размове з журналістамі паінфармаваў аб ліквідацыі ў найбліжэйшы час некаторых пагранзастаў на мяжы з цяперашнімі і будучымі краінамі Еўрасаюза. Якіх — яшчэ невядома.

— Калі службоўцы з нашай заходняй мяжы не захочуць прыязджаць сюды, не буду іх да гэтага прымушаць. Цяпер практычна ўсіх новых пагранічнікаў накіроўваю на ўсход. Праз некалькі гадоў патрэбных нам будзе 30-40 працэнтаў сённяшняга саставу.

Пасвяцілі аб’ект у Шудзялаве ардынарыі Войска Польскага праваслаўны ген. епіскап Міран і каталіцкі ген. біскуп Славой Лешак Глудзь ды прадстаўнік Аўгсбургскага касцёла. Урачыстасці праводзіліся пры ўдзеле найвышэйшых улад рэгіёна і Шудзялаўскай гміны ды яе жыхароў, а таксама прадстаўнікоў афіцэрскага саставу памежных служб Беларусі і Літвы.

Падляшскі ваявода Марэк Стшалінскі адзначыў:

— Я перакананы, што аддаючы ў рукі Памежнай стражы новую, знакамітую сядзібу, ствараем новую якасць міжнароднага супрацоўніцтва, супрацоўніцтва з Беларуссю, а таксама новую якасць жыцця ў Шудзялаве.

І дадаў, звяртаючыся да міністра Яніка:

— Для Падляшша добрыя адносіны з нашымі суседзямі — шанц на лепшы ўзровень жыцця. Для нас гэта лінія жыцця і прагрэсу, а не лінія абмежаванняў і перашкод у кантактах.

Палкоўнік Цэзары Залеўскі, адказны ў Памежнай стражы за справы сувязі, прызнаўся журналістам, што на ўсходняй мяжы ўжо неўзабаве стануць адмысловыя платы з датчыкамі і камерамі ды сістэмай радарных вышак. Будуць таксама расстаўлены партатыўныя датчыкі для г.зв. непасрэднага назірання. Ад будучага года ПС атрымае таксама новыя аўтамашыны з тэрмавізійным абсталяваннем. Маецца іх ужо 19, будуць дакуплены 46 штук. Да таго дойдуць тэрмавізійныя камеры абсягам у 2 кіламетры, якія зрэагоўваюць нават на дыханне.

Пагранзастава ў Шудзялаве — васемнаццатая з дваццаці адной, запланаваных да адкрыцця на ўсходняй мяжы з 1997 года. Будуць тут працаваць 46 пагранічнікаў; тым часам тут іх больш за дзесяцёх. Маюць яны ахоўваць больш за 15 кіламетраў мяжы. Пагранзастава суседнічае на поўдні з заставай у Крынках, а на поўначы — у Кузніцы. Яе пабудова каштавала больш за 4 мільёны зл. На яе тэрыторыі — 8 кватэр. Аснашчана яна ў мадэрную сетку радыёсувязі, будынак з гаражамі, сваю алейную кацельню і генератар.

* * *

Незалежна ад закліку міністра Яніка да супрацоўніцтва і ўшчыльнення кантактаў шудзялаўскіх пагранічнікаў з мясцовым насельніцтвам, ужо ў час адкрыцця пагранзаставы дайшло да скрыгіту. Пад канец урачыстасці праз гучнагаварыцель жыхары Шудзялава былі запрошаны ў мясцовую школу пачаставацца з афіцыйнымі гасцьмі гарохавым супам і ўзнесці тост. Аднак, група жыхароў была затрымана ў фортачцы здаравякамі Бюро аховы ўрада (BOR). Як і, дарэчы, журналісты, ад якіх якраз BOR, як выявілася, меў абараняць спажываючага пачастунак шэфа ўнутраных службаў. Справа ў тым, што прадстаўнікі сродкаў масавай інфармацыі хацелі запытаць міністра пра адстаўку, у якую пайшоў у Варшаве Збігнеў Саботка і становішча апазіцыі ў справе магчымай адстаўкі самога Кшыштафа Яніка. Уцёкі міністра ад нявыгадных пытанняў абярнуліся супраць не хаваўшых абурэння ды стаяўшых перад школьнай брамкай жыхароў Шудзялава. Яны не ведалі, што тут адбываецца — толькі што іх запрасілі, а зараз жа потым паказалі дулю і пажадалі абысціся смакам. На канец, калі акружаны ахоўнікамі міністр збіраўся выходзіць, фортку перад школай адчынілі і „народу”. „Народ”, аднак, пайшоў сабе дахаты. І што маюць думаць у Шудзялаве аб фортках на ўсходняй мяжы, пра якія так шумна заяўляў у афіцыйнай прамове шэф унутраных службаў Кшыштаф Янік?

(холм)