Вёска ў сённяшняй і будучай Еўропе

Аляксей МАРОЗ

У канферэнц-зале гайнаўскага магістрата з нямецкай дэлегацыяй спаткаліся гаспадары з Гайнаўскага павета. Каардынатар і кіраўнік Сельскагаспадарчага дарадчага комплексу ў Гайнаўцы Геранім Панятоўскі расказаў нямецкім земляробам пра ўмовы гаспадарання ў Гайнаўскім павеце і магчымасці развіцця сельскагаспадарчай прадукцыі. У Гайнаўскім павеце 75% палёў абсеяных збожжам, а на 10% ворнай зямлі вырошчваецца бульба. У сярэднім на 100 гектарах зямлі гадуецца 36 кароў. На Гайнаўшчыне пад 200 гаспадароў, якія гадуюць па 20 і больш кароў. Нямецкія гаспадары дзіву даваліся, што ў Польшчы вельмі малыя даплаты да сельгаспрадукцыі і вельмі нізкая сельскагаспадарчая пенсія. Ганс Фрыдрыхсен, старшыня лакальнага Саюза гаспадароў, расказаў пра сваю сельскагаспадарчую дзейнасць і яе вынікі. Гаспадарыць ён на 100 гектарах лугоў, 50 гектарах ворыва, гадуе 300 штук быдла і свіней. Прадае за год каля 600 тысяч літраў малака і збірае ў сярэднім па 5-8 тон збожжа з гектара. Хаця плацяць немцам па 90 еўра за тону пшаніцы і па 0,25 еўра за літр малака, то прыбыткі невялікія. Рэкампенсуюць іх даплаты да сельскагаспадарчай прадукцыі. У сярэднім нямецкім гаспадарам даплачваюць па 166 еўра да гектара сельскагаспадарчай зямлі. Дадатковыя даплаты даюцца да вытворчасці малака і жывёлагадоўлі. Нямецкі госць расказаў пра рост сельскагаспадарчай прадукцыі ў Нямеччыне. У 1970 г. у яго абшчыне з 437 тысяч гектараў зямлі сабралі 1 мільён 350 тысяч тон збожжа, а ў 2000 годзе з 323 тысяч гектараў зямлі атрымалі 2 мільёны 800 тысяч тон збожжа. Такі вялікі рост сельскагаспадарчай прадукцыі быў магчымы дзякуючы лепшай адукацыі гаспадароў і прымяненні новых тэхналогій вытворчасці.

— Толькі тыя сяляне, якія здолеюць справіцца з бюракратыяй, будуць маглі жыць з сельскай гаспадаркі, — заявіў Ганс Фрыдрыхсен. Хаця нямецкі госць не быў задаволены бюракратыяй, то станоўча ацаніў даплаты. Меў права быць задаволеным, бо ў сярэднім нямецкія гаспадары атрымліваюць па 100-200 еўра да адной штукі быдла, прыблізна па 20 еўра да авечкі і дадатковыя даплаты да малака. Да некаторай сельскагаспадарчай прадукцыі немцы атрымліваюць даплаты з самаўрадавых бюджэтаў, залежна ад іх фінансавага становішча.

— Найбольш нас зацікавілі цэны на сельскагаспадарчую прадукцыю і даплаты, якія атрымліваюць нямецкія гаспадары, — сказаў Пётр Раманюк з Чаромхі.

— Нам цяжка гаспадарыць, бо слаба плацяць і цяжка прадаць сельскагаспадарчыя прадукты, — заявіў Ян Адамчук з Чыжоў, у якога 60 гектараў зямлі, а плён пшаніцы набліжаны да нямецкіх паказчыкаў (6-8 тон з гектара).

Пасля спаткання нямецкія госці наведалі вядучых гаспадароў Гайнаўскага павета: Ніканчукоў з Гарадзіска (гадуюць свіней), Садоўскіх з Храбустоўкі (гадуюць курэй), Грынявіцкіх з Трасцянкі (займаюцца гадоўляй гусей і быдла), Грынявіцкіх з Рагазоў (прадукцыя малака) і Галёнкаў з Пасечнікаў (гадоўля авечак і экалагічнае вырошчванне зёлак). Нямецкая дэлегацыя запрасіла гаспадароў з Гайнаўшчыны наведаць Нямеччыну.