Прэзідэнт у Беластоку

Мацей ХАЛАДОЎСКІ

Прэзідэнта 13 траўня ў час перадрэферэндумнага, дзевятага аб’езду па ваяводствах суправаджалі старшыня ПСЛ Яраслаў Каліноўскі, міністр замежных спраў Владзімеж Цімашэвіч і прэсавы шэф яго Канцылярыі Дарыюш Шымчыха. Аляксандр Кваснеўскі пачаў сустрэчу ў Вышэйшай школе публічнай адміністрацыі, галоўным чынам са студэнтамі гэтае школы і навуковай кадрай вышэйшых навучальных устаноў Беластока. На пачатку заклікаў прыняць удзел і аддаць голас у еўрасаюзным рэферэндуме за „так”.

— Давайце, здзейснім тыя мары, якія былі толькі марамі шматлікіх пакаленняў палякаў.

Прытым падкрэсліў:

— Пасля ўваходу ў ЕС з хвіліны на хвіліну жыццё не стане лепшым. У сапраўднасці наш уваход у Еўрасаюз будзе датычыць маладых людзей. Гэта пропуск у доўгі, але заахвочваючы працэс.

З задавальненнем прэзідэнт гаварыў аб 50 тысячах маладых людзей, якія вучацца ў пятнаццаці беластоцкіх вучэльнях:

— Ад вас будзе залежаць якасць польскай прысутнасці ў Еўропе. Добрая адукацыя — сёння пропуск у краіны Еўропы больш важны, чым замежны пашпарт.

Пераконваў:

— Народ, які выходзіў у сваёй гісторыі з найбольш складанага цяжкага становішча, не можа сказаць, што не справіцца ў еўрасаюзных структурах. Цяпер (справа ў рэферэндуме — М. Х.) патрабуем моцнага голасу. Літоўцы паказалі, што гэта магчыма.

Студэнты і ўдзельнікі сустрэчы ў ВШПА пыталіся прэзідэнта аб тым, як выйсці з цяжкага эканамічнага становішча Польшчы. Аляксандр Кваснеўскі скінуў адказы на прадстаўніка ўрада — Владзімежа Цімашэвіча, які сцвердзіў, што публічны доўг Польшчы ў параўнанні з некаторымі еўрасаюзнымі краінамі не самы высокі, тым не менш з гэтым пытаннем мусім справіцца самі, асабліва таму, што еўрасаюзныя дапаможныя сродкі галоўным чынам будуць успамагаць мясцовыя бюджэты, а не цэнтральны.

— Калі зраўняемся ў заробках з сярэднім еўрасаюзным узроўнем? — пытаўся адзін з маладых людзей.

— На гэтае пытанне няма дакладнага адказу. Вядома, што ёсць шанцы, каб рост развіцця Польшчы пасля ўваходу ў Еўрасаюз фармаваўся на ўзроўні 5% у год. За гэтым пойдзе павышэнне заробкаў, але гэта не стане хутка. Таксама і не пабольшацца да еўрасаюзнага ўзроўню і прэзідэнцкія заробкі, — адказаў прэзідэнт.

Адзін з маладых прадстаўнікоў Сусветнага фонду па справах прыроды дапытваўся пра будучыню Белавежскай пушчы. Прытым прывёў трывожныя думкі прафесар Сімоны Косак і шэрагу іншых навукоўцаў, якія датычаць небяспекі звязанай з няўхільнай стратай яе першабытнага стану. Прэзідэнт Кваснеўскі адказаў:

— У Еўрасаюзе ёсць шанц для ўсіх нацыянальных заказнікаў. Прырода ў ЕС — адзін з самых важных прыярытэтаў. Беласточчына напэўна можа ганарыцца Белавежскай пушчай, зубрамі ды зуброўкай.

Гэтае сцвярджэнне моладзь прыняла апладысментамі.

Міністр Цімашэвіч дадаў:

— Пры сённяшнім узроўню свядомасці, Белавежскай пушчы нічога не пагражае. У ЕС будзе можна карыстацца праектам, які прыверне ёй першабытны характар, бо сёння натуральны стан захоўвае толькі 10 працэнтаў яе тэрыторыі. Рэшта падвяргнулася ўздзеянню чалавека.

Аб шанцах Падляшскага ваяводства прэзідэнт гаварыў:

— Рэгіёны гаспадарча слабыя, як Падляшша, выйграюць на ўваходзе ў ЕС. Так было ў Іспаніі ці ў Італіі, дзе бачыліся аграмадныя адрозненні паміж поўначчу і поўднем. У ЕС вельмі развінута рэгіянальная падтрымка. Да такога ўзроўню, што варшаўская агламерацыя зможа разлічваць на намнога меншую дапамогу, чым Падляшша.

Аляксандр Кваснеўскі спаслаўся на актуальную сітуацыю ў свеце:

— Пасля ІІ сусветнай вайны ёсць дзве апоры стабільнасці: ЗША і Еўропа. Небяспечнай і фальшывай дылемай для Польшчы ёсць выбар: ці Амерыка, ці Еўропа. Амерыка Еўропе патрэбная. Дылема, каго кахаеш больш, бацьку ці маці — непедагагічная.

Пенсіянерам Аляксандр Кваснеўскі нічога не хацеў абяцаць:

— Сам уваход у Еўрасаюз у іх сітуацыі нічога не зменіць. Сацыяльная палітыка — унутраная справа паасобных дзяржаў. Еўрасаюз у гэта не мяшаецца. Трэба тут разлічваць на эканамічныя магчымасці польскай дзяржавы. Мы — краіна, якая яшчэ разжываецца. Тут найважнейшае пабольшванне нашага валавога прадукту брута, а затым магчымасці развіцця нашай краіны і ўзросту сацыяльных павіннасцей, для прыкладу, пенсійных і рэнтавых.

На канец сустрэчы ў ВШПА ўгару ўзляцелі шары з еўрасаюзнымі зорачкамі. Спаглядаючы на іх прэзідэнт шматзначна пажартаваў:

— Не заўсёды трэба штосьці страціць, каб мець.

У час прэс-канферэнцыі, прэзідэнт, спасылаючыся на сітуацыю ў польскай вёсцы падкрэсліў:

— Ці ўвойдзем мы ў Еўрасаюз, ці не, мусім мадэрнізаваць нашу сельскую гаспадарку. Польскія сяляне — адзіная прафесійная група, якая атрымае еўрасаюзную падтрымку. У снежні 2004 года будуць непасрэдныя даплаты. У Падляшскім ваяводстве сярэдняя велічыня гаспадарак гэта 14 гектараў, значыць, сума даплат не будзе малая. Гэта шанц для развіцця гэтых гаспадарак, на пабольшанне іх канкурэнтаздольнасці, але і на сацыяльную дапамогу для шмат якіх сялян, у якіх фінансавыя праблемы. Сяляне гэта група, якая павінна глянуць з аптымізмам на нашу еўрасаюзную будучыню, таму што скарыстае на гэтым канкрэтна і ў спосаб ужо гарантаваны ва Уваходным трактаце.

У час пазнейшай сустрэчы з жыхарамі Беластока, да прэзідэнта, які прамаўляў са спецыяльнай трыбуны пад палацам Браніцкіх, даляцелі гукі свісткоў групы Лігі польскіх сем’яў.

— Калі гэта ўвесь ваш высілак на „не”, то ідзе ён у свісток, — каментаваў гэтыя паводзіны прэзідэнт.

Сустрэчу ў Беластоку спынілі бура ды градабой. Прэзідэнт прабаваў яшчэ пераконваць да Еўрасаюза беластачан з балкона, але надвор’е ўдачна прагнала жыхароў падляшскай сталіцы. На канец траўня ці на пачатку чэрвеня да ЕС мае пераконваць на Падляшшы прэм’ер Лешак Мілер.