Візы і вясковы сырок

Мацей ХАЛАДОЎСКІ

Тым часам Цімашэвіч, былы прэм’ер, гаворыць пра неабходнасць увядзення віз (вынік трактата з Шэнген):

— Справа ў паспяховасці ў змаганні з памежнай паталогіяй, між іншым, кантрабандай. Але Усходняя сцяна выразна адчуе вынік еўрасаюзнай рэгіянальнай палітыкі.

Пры нагодзе іншы прэм’ер, сёння еўрапейскі банкір Кшыштаф Бялецкі дадае:

— Малыя мястэчкі на Усходняй сцяне гэта лакальная і найлепшая дарога для сыскання інфраструктурных фондаў з Еўрасаюза.

Яшчэ адзін былы прэм’ер Тадэуш Мазавецкі, аднак, асцерагае:

— У ніякім выпадку не можа быць ніякай жалезнай заслоны!

А іншы былы старшыня Рады Міністраў Юзаф Алексы рашуча сцвярджае:

— У Польшчы трэба апрацаваць канцэпцыю рэгіянальнага развіцця, дзякуючы якой зможам загаспадарыць еўрасаюзныя сродкі.

І так працягваецца дыскусія, не толькі паміж прэм’ерамі. Ды сапраўды не бачу што з гэтага вынікае наканец для нашага рэгіёна, для нас, палякаў і беларусаў, для нашых прыватных і службовых сувязей з палякамі і беларусамі з таго боку.

Былы маршалак Сената Анджэй Стэльмахоўскі тым часам дамагаецца карты паляка, якая гарантавала б лёгкі кантакт палякам ва ўсходняй а(й/б)чызне з радзінным краем (пэўна, справа ў абмежаванні ў нейкай форме візавага закону). А я, паляк, пытаюся: чаму не ўвесці чагосьці такога, на ўзор гэтай карты, для беларусаў (і не толькі) сямейна павязаных з нашымі польскімі беларусамі. Ну, калі ўжо мае дзейнічаць той прынцып узаемнасці, хай спрацуе і тут. Пэўна, адрасат тае ідэі — у Мінску, не ў Варшаве. Каб мне не мяшацца ў справы чужое краіны, толькі пра яе намякну...

Вяртаемся да справы Еўрасаюза. Абяззбройвае мяне свайго роду лёгкасць з захаплення Еўрасаюзам у некаторых публічных асоб, якія прапагандуюць тую лёгкасць хоць бы ў тэлебачанні. Вось вельмі аўтарытэтная радыёжурналістка і грамадскі дзеяч Галіна Мірашова сцвярджае:

— Урэшце не будзем мусіць думаць, ці Міцкевіч гэта паляк ці літовец. Ён будзе проста наш!

Незалежна ад вялікае павагі да сумленнай пані Мірашовай, — што ж можа быць дурнейшага? Багаццем Еўрасаюза мае быць урэшце ж спадчына культур паасобных народаў, якія ўваходзяць у яго склад. Значыць, спадчына і Міцкевіч, якога адны хочуць бачыць палякам, а іншыя — літоўцам, не ўспамінаючы аб іншых, нееўрасаюзных народах, якія ідэнтыфікуюцца з песняром. Ну, але я магу зразумець паню Мірашову, для якой радасць ад уступлення Польшчы (і, між іншым, прыбалтыйскіх краін) засланяе ўсе межы, нават у абсягу аднаго толькі польскага рэгіёна — мазавецкага. У тым жа выказванні ў тэлебачанні, у якім Міцкевіч меў страціць свае карані, горад Пёнтніца (вядомы таксама па-за межамі з вырабу вясковых сыркоў) апынуўся на поўначы Мазовіі. Мне, аднак, здаецца, што ён ляжыць на паўночным захадзе Падляшша. Аднак, можа і я, і пані Мірашова кіруемся менш ці больш свядома пачуццём лакальнага патрыятызму, якое прынамсі мне падказвае неабходнасць фармавання нацыянальнай рэгіянальнай самасвядомасці (адкінуўшы розныя формы малазразумелага нацыяналізму). Так, вось, пані Галіна: гэта ТУТ, а не там робяць знакамітыя вясковыя сыркі!