З глыбі (гарадоцкага) сэрца

Мацей ХАЛАДОЎСКІ

Урачыстая прэзентацыя гэтай кнігі, якая налічвае больш за 150 старонак, адбылася ў перапоўненым публікай ГОКу дзень да польскага Свята незалежнасці.

— Ці гэта каму падабаецца, ці не, пакінем па сабе трывалы след, — сказаў адзін з ініцыятараў і аўтараў зборніка, паэт, лаўрэат шматлікіх літаратурных конкурсаў Канстанцін Казлоўскі.

Ідэя прэзентацыі гарадоцкіх майстроў слова шырэйшаму колу жыхароў гміны ўзнікла ў снежні 2000 г. у час сустрэчы рэдакцыйнага калектыву „Гарадоцкіх навін — Gazety Grodeckiej” з чытачамі. Прысутныя сябры, згуртаваныя ў літаратурнай групе „Каласы” мелі публікаваць свае творы на яе старонках. Аднак, з-за розных прычын, толькі тройцы беларускамоўных творцаў удалося прабіцца на старонкі мясцовага часопіса — Надзеі Дудзік, Ніне Цыванюк і Яну Федзюкевічу.

— Аказалася, шмат людзей у Гарадку не ўмее чытаць па-беларуску, — успомніў Канстанцін Казлоўскі. — Гэта пасля мела ўплыў на рашэнне падкласці польскія літары пад беларускія словы. Мы не хацелі, каб наша кніга была „polkownikiem”; нам хацелася дайсці да шырэйшага кола чытачоў.

Канчаткова агромны ўплыў на публікацыю кнігі меў, інспіруючы яе друк, тагачасны войт Гарадоцкай гміны Яўген Семянюк. Працы над зборнікам дванаццаткі яго аўтараў і сяброў групы „Каласы” працягваліся ад красавіка. Выданне паказалася ў ліпені. Прэзентацыю, па прычыне вакацыйнага, а пасля выбарчага перыядаў, адклалі да 10 лістапада.

Сярод большасці паэтаў групы „Каласы”, аўтараў „Жыццём напісана”, ёсць аўтары трох пакаленняў: ад найстарэйшай, дзевяностагадовай Надзеі Дудзік да дваццацігадовых Анны Сілкін ці Монікі Асінскай ды трыццацігадовага Рамана Іванюка.

— Мы не марым аб літаратурных лаўрах. Хочам, каб нас разумелі простыя людзі гарадоцкай вуліцы, — запэўніваў Канстанцін Казлоўскі. — Гэта выданне ні польскае, ні беларускае, а проста наша — гарадоцкае.

Самыя цёплыя і найбольш хвалюючыя творы гэта вершы найстарэйшых аўтараў, часта лірычна і настальгічна апісваючыя мясцовую прыроду, родную старонку, навязваючыя да гарадоцкіх звычаяў ды традыцый, якія падкрэсліваюць прывязанасць да зямлі і мясцовы патрыятызм з элементамі тугі па мінулым. А шмат тэкстаў аўтараў малодшага пакалення прысвечаны любові і каханню. У зборніку знайшлі месца і сатырычныя вершыкі Янкі Грыцука ды „Ужываючы колеры” Адама Сяменчыка (разам з рэпрадукцыямі ягоных карцін).

— Я пішу ад душы і сэрца. На што пагляджу, аб тым і пішу, — так аб сваёй творчасці сказала папулярная сярод гарадчан Ніна Цыванюк.

Што цікава, маладыя жыхары Гарадоцкае гміны пішуць і публікуюць, а ў час вечара ў ГОК чыталі свае вершы па-польску, старэйшыя — па-беларуску (па-гарадоцку).

У час прэзентацыі „Жыццём напісанага”, несумненна, верхаводзіла паэтэса і пяснярка Марыя Врублеўская, якая выспеўвала м.інш. творы сваіх калег па пяры, у тым беларускамоўнага Міколы Гегеля, галоўным матывам якога — „мая родная старонка”. Акампаніяваў ёй беларускамоўны празаік Янка Карповіч. Члены групы „Каласы” падаравалі па пяць экземпляраў сваёй кнігі бібліятэкам гарадоцкае школы і асяродка культуры.

„Жыццём напісана” пераплятаецца здымкамі і біяграмамі аўтараў ды малюнкамі Марыі Мялешкі. Не ўдалося, аднак, абысціся без эдытарскіх (друкарскіх і карэктарскіх) памылак. Нягледзячы на гэта, важнейшы сам факт, што кніжка паказалася і ёсць не толькі прэзентацыяй гарадоцкіх літаратараў, а і творчым запісам гарадоцкай рэчаіснасці і стану духа гарадчан.

^*„Zyciem pisane”. Zbior wierszy i prozy Grupy Literackiej „Klosy”, dzialajacej przy GOK w Grodku; wydawca: Wojewodzki Osrodek Animacji Kultury; wydano przy wsparciu finansowym Urzedu Gminy w Grodku; redakcja: Radoslaw Cieplucha; grafika: Maria Mieleszko; projekt okladki: Jacek Chanko.