Для людзей і прыроды

Мікола ВАЎРАНЮК

І наадварот:

— Не можна ахоўваць прыроду не дбаючы пра людзей, — гаворыць міністр замежных спраў Польшчы Владзімеж Цімашэвіч, гарачы прыхільнік гэтай ініцыятывы. — Жыхары ваколіц Белавежскай пушчы мусяць атрымаць альтэрнатыўную крыніцу ўтрымання. Тады не будуць жыць з эксплуатацыі лесу.

Такой альтэрнатыўнай крыніцай мае стаць турызм. У яго развіцці зацікаўлены як польскі, так і беларускі бок.

— У Польшчы большы досвед у галіне агратурызму і экалагічнай адукацыі, — гаворыць Іван Крупіца, старшыня свіслацкага Раённага выканаўчага камітэта. — Мы разлічваем, на тое, што зможам ім скарыстацца.

— Мы не толькі з ахвотай наведаем Польшчу, але і самі маем што паказаць, — дадае Аляксандр Юркевіч, кіраўнік мясцовай адміністрацыі ў Пружанах. — Турызм цягне за сабой эканоміку, бо гэта і занятак насельніцтва, і развіццё гандлю, і кантакты, якія ў будучыні могуць прынесці больш крупны абмен ідэямі і таварамі.

Магнітам, які прыцягне не толькі турыстаў, але і міжнародныя фонды мае быць, зразумела, Белавежская пушча. Наколькі Еўропа і свет гатовы не толькі на словах, але і фізічна (чытай: грашыма) бараніць Белавежскую пушчу, будзе відно.

— Мы на вялікія грошы спецыяльна не разлічваем, — кажа Рыгор Мацкевіч, войт Чыжоўскай гміны, — але падпісалі дамову, бо лічым, што трэба трымацца разам з усім паветам. А калі з’яўляцца хоць якія фонды, скарыстаюць на гэтым і Чыжы.

* * *

Цяжка прадбачыць, як будзе развівацца наймалодшы і найменшы на польскай мяжы Еўрарэгіён Белавежская пушча. Пакуль, зашмат тут невядомых. Да падпісання ўстаноўчага акту не была надрукавана ніводная папера з планамі дзейнасці ці хаця б агульная інфармацыя пра зямлю, прыроду і людзей на тэрыторыі Еўрарэгіёна. Развіццё турызму і ахова Белавежскай пушчы — гучыць даволі цьмяна. Ніхто з яго ініцыятараў словам не заікнуўся, напрыклад, пра адносіны да прапановы пашырэння Белавежскага нацыянальнага парку на ўсю пушчу з польскага боку мяжы. Гайнаўскі стараста Уладзімір Пятрочыук, які стаў старшынёй Рады Еўрарэгіёна, сказаў толькі, што будуць весціся намаганні абняць усю пушччу міжнародным запаведнікам біясферы.

Адзіны канкрэтны пункт праграмы развіцця Еўрарэгіёна — адкрыццё турыстычнага пункту пераходу мяжы ў Грудках ля Белавежы. Але калі гэта будзе?

Нічога дзіўнага, што такая туманная ідэя не выклікала зацікаўлення ў жыхароў Гайнаўкі. У амфітэатры ў час падпісання дамовы былі амаль адны падпісанты. Народу не прыцягнула ні музыка Брэгавіча ў выкананні духавога аркестра Комплексу прафесійных школ у Гайнаўцы, ні выступы беларускіх народных калектываў, ні паўтысячны статак галубоў над гарадскім паркам, ні ўрэшце асоба Владзімежа Цімашэвіча, да якога ў Гайнаўцы звыкліся як да сталага элементу краявіду.

Ніхто і не заўважыў, што сцяг Рэспублікі Беларусь на століку, за якім падпісаны быў гістарычны акт вісеў зялёным дагары. І нашто было яго мяняць? Бел-чырвона-белы, як бы яго не пачапілі, выглядаў бы так сама добра.